თავისუფლება და სოლიდარობა მზია ამაღლობელს!
დაარსების დღიდან “ქალები საერთო მომავლისთვის - საქართველოს” ერთ-ერთ პრიორიტეტს მედიასთან მუშაობა და ეთიკური გაშუქებისა ხელშეწყობა წარმოადგენს. სწორედ ამ მიზნით, ჩვენი ორგანიზებით, 2021 წლიდან იმართება ყოველწლიური მედია დაჯილდოება “მედია თანასწორობისთვის”, რომელიც ცენტრალური და რეგიონული მედია ორგანიზაციებისა და ჟურნალისტების წახალისებას უწყობს ხელს. ბოლო დაჯილდოების შემდეგ, ჩვენს ქვეყანაში არსებული პოლიტიკური სიტუაცია და ამასთანავე მედია გარემო კიდევ უფრო დამძიმდა. მედია საშუალებები, რომელთა მხარდაჭერასაც ვცდილობდით, დღეს საფრთხის ქვეშ არიან.
2023 წელს, ჟიურისა და WECF საქართველოს გადაწყვეტილებით, “მედია თანასწორობისთვის” სპეციალური პრიზი ეთიკური მედიის განვითარებაში შეტანილი განსაკუთრებული წვლილისთვის გადაეცა “ნეტგაზეთი/ბათუმელებს”. „გაზეთი ბათუმელები“ ქართულ მედიაში 2001 წლიდან მოღვაწეობს, ხოლო „ნეტგაზეთი“ 2010 წელს დაარსდა. 20-ზე მეტი წლის განმავლობაში, ორივე გამოცემა გამოირჩევა ეთიკური, გენდერულად მგრძნობიარე და ჩაგრული ჯგუფების მხარდამჭერაზე ორიენტირებული გაშუქებით. დღეს არალეგიტიმური ხელისუფლების პოლიციური რეჟიმი არც მედიის შევიწროებას ერიდება. "ბათუმელების" და "ნეტგაზეთის" დამფუძნებელი და დირექტორი, მზია ამაღლობელი საპოლიციო ძალებმა 12 იანვარს დააკავეს და ბრალი სისხლის სამართლის კოდექსის 353-ე პრიმა მუხლის პირველი ნაწილითწაუყენეს, რაც პოლიციელზე თავდასხმას გულისხმობს და 4-7 წლით პატიმრობით ისჯება. აღსანიშნავია, რომ პირველად დაკავებისას, მზია ამაღლობელი არასათანადო მოპყრობის მსხვერპლი იყო, ადგილი ჰქონდა მის მიმართ ფიზიკურ და სიტყვიერ შეურაცხყოფას. იგი ახლაც ციხეში იმყოფება და უკვე მე-12 დღეა პროტესტის ნიშნად შიმშილობს.
სოლიდარობას ვუცხადებთ მზია ამაღლობელს და ყველა უკანონოდ დაკავებულ ადამიანს და ვითხოვთ მათ დაუყონებლივ გათავისუფლებას! ვუერთხდებით დღეს, 24 იანვარს 18:30 საათზე მარშს ჟურნალისტური ეთიკიის ქარტიასთან.
დემოკრატია ვერ იქნება იქ, სადაც მედია ციხეშია. თავისუფლება მზია ამაღლობელს!
-
Since its founding, Women Engage for Common Future (WECF) - Georgia has focused on collaborating with the media and promoting ethical journalism. Thus, we have been organizing - Media for Equality - annual media award since 2021, encouraging ethical media coverage and recognizing ethical media products from journalists and media organizations from both central and regional outlets. However, after the most recent award, the political situation in the country and the media environment have become more challenging. Many of the media outlets we aim to support now face significant threats from the ruling party and are unable to pursuit their work.
In 2023, the jury and WECF Georgia awarded the Media for Equality special prize to Netgazeti/Batumelebi for their outstanding efforts in advancing ethical journalism. Batumelebi has been part of Georgia’s media landscape since 2001, with Netgazeti joining in 2010. Over the years, both outlets have consistently demonstrated a commitment to ethical reporting, gender sensitivity and supporting marginalized groups.
Unfortunately, media freedom is under increasing pressure by illegitimate government. On January 12th, Mzia Amaghlobeli, the founder and the director of Batumelebi and Netgazeti, was arrested by police and charged under the Criminal Code, for assaulting a police officer and carries a potential sentence of 4 to 7 years. During her first detention, Mzia experienced inappropriate treatment, including physical and verbal abuse. She remains in prison and has been on hunger strike for 12 days in protest.
We stand in solidarity with Mzia Amaghlobeli and all those unlawfully detained! We demand their immediate release! Join us today, January 24, at 18:30 for the march starting at Charter of Journalistic Ethics.
There is no democracy where the media is behind bars. Freedom for Mzia Amaghlobeli!
WECF საქართველო ითხოვს სამართლიან არჩევნებს • WECF Georgia Calls For Fair Elections
*ENGLISH VERSION BELOW*
26 ოქტომბერის საპარლამენტო არჩევნები უახლესი საქართველოს ისტორიაში ერთ-ერთი ყველაზე მნიშვნელოვანი დღე უნდა ყოფილიყო. არსებული მმართველი პარტიის ანტი-გენდერული, უმცირესობების წინააღმდეგ სიძულვილით სავსე და არაკონსტიტუციური კანონების მიღებით, პოლიციური რეჟიმის ღიად ძალადობრივი ქმედებებითა და დაშინებებით სავსე წინასაარჩევნო გარემოს, სამოქალაქო საზოგადოებამ, პროდასავლურმა ოპოზიციურმა პარტიებმა და საერთაშორისო პარტნიორებმა უპრეცედენტო მობილიზაციით და არჩევნების ინსტიტუტისადმი ნდობით უპასუხეს. წელს საარჩევნო პროცესს აკვირდებოდა 76 საერთაშორისო ორგანიზაციის 1 700-ზე მეტი დამკვირვებელი, 111 ადგილობრივი ორგანიზაციის 23 000-ზე მეტი დამკვირვებელი, ასევე პროცესი გააშუქა 199 მედია ორგანიზაციის 2 800-ზე მეტმა წარმომადგენელმა.
ამის მიუხედავად, ხელისუფლებამ მოახერხა და კვლავ ეჭვქვეშ დააყენა ქვეყნის ევროინტეგრაცია და ევროპული მომავალი, რომელიც კონსტიტუციით არის უზრუნველყოფილი. საერთაშორისო და ადგილობრივმა სადამკვირვებლო მისიებმა გამოავლინეს 900-ზე მეტი დარღვევა ასობით უბანზე, სადაც ხდებოდა ამომრჩევლის ნებაზე ზემოქმედება, საარჩევნო ხმის ფარულობის დარღვევა და სხვა სახის მანიპულაციები, რომლებიც ეჭვქვეშ აყენებს ნების გამოხატვის თავისუფლებასა და შესაბამისად, არჩევნების ლეგიტიმურობას.
“ქართულმა ოცნების” წინასაარჩევნო კამპანია, ისევე როგორც მისი მმართელობის 12 წელი, გამოირჩეოდა ჩაგვრით, დაშინებით, მტრის ხატის შექმნითა და მოსახლეობისთვის სენსიტიური თემებით მანიპულაციით, ასევე სიძულვილის ენით, სექსიზმით, ჰომოფობიითა და ქსენოფობიით, რის შედეგებსაც დღეს ვიმკით. ამასთავე, ხელისუფლება უარს ამბობს აღიაროს ათასობით დამკვირვებლის მიერ გამოვლენილი მტკიცებულებები, რომლებიც არალეგიტიმურს ხდის არჩევნების შედეგებს. არჩევნების ჩატარებიდან ორ დღეში არჩევნებისადმი უნდობლობა მშვიდობიანი პროტესტით რუსთაველის მოედანზე გამოხატა ათიათასობით მოქალაქემ, ოპოზიციამ და ქვეყნის პრეზიდენტმა. ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაცია (საია), არსებული დარღვევების საფუძველზე დღესდღეობით 2263 უბნის შედეგების ბათილად ცნობას მოითხოვს, სადაც არჩევნები ფარულობის დარღვევით, ელექტრონული წესით ჩატარდა. არაერთი საჩივარი აქვთ შეტანილი სხვადასხვა ორგანიზაციებსაც, მათ შორის ISFED-სა და სადამკვირვებლო მისიას "ჩემი ხმა". ამჟამად არცერთი სარჩელი სასამართლოს მიერ დაკმაყოფილებული არ არის.
გასული ზაფხულის განმავლობაში ჩვენს პარტნიორ ორგანიზაციებთან ერთად, აქტიურად ვმუშაობდით საქართველოს ეთნიკური უმცირესობებით დასახლებულ რეგიონებში ქალთა პოლიტიკური მონაწილეობის გაზრდის მიზნით, ვაწვდიდით მათ ინფორმაციას არჩევნების მონაწილეობის, მათი უფლებებისა და სახელმწიფოს ვალდებულების შესახებ. ამის ფონზე, ჩვენთვის განსაკუთრებით რთული სანახავია თუ როგორ გამოიყენა ხელისუფლებამ ამ რეგიონებში მოსახლეობის მოწყვლადობა და იზოლაცია საკუთარი მიზნების გასატარებლად.
არჩევნები არის დემოკრატიულ სახელმწიფოში მოქალაქეების პოლიტიკური მონაწილეობის ერთ-ერთი მთავარი ბერკეტი, რომლის ხელყოფაც მიუთითებს ავტოკრატიული რეჟიმის დამყარებაზე, რომელშიც ვერცერთი მოქალაქის უფლება, უსაფრთოება და გამოხატვის თავისუფლება დაცული ვერ იქნება. ვუერთდებით არასამთავრობო ორგანიზაციებს, სადამკვირვებლო მისიებს, საქართველოს პრეზიდენტს, საერთაშორისო პარტნიორებსა და უპირველსად, ქართველ ხალხს და უნდობლობას ვუცხადებთ არსებულ არჩევნების შედეგებს და მოვითხოვთ დეტალურად იქნას შესწავლილი და შესაბამისი რეაგირება მოხდეს ყველა დარღვევაზე და უზრუნველყოფილ იქნას საქართველოს მოსახლეობის არჩევნებში თავისუფლად მონაწილეობის კონსტიტუციური უფლება.
აქვე, სოლიდარობას ვუცხადებთ და მადლობას ვუხდით ყველა იმ ადამიანს და ორგანიზაციას, რომელთაც არჩევნების დღეს, უზარმაზარი წნეხის მიუხედავად, განუზომელი შრომა გაწიეს და ფართო საზოგადოებას მიაწოდეს ინფორმაცია არსებული დარღვევების შესახებ.
-
The parliamentary election on October 26th was meant to be a defining day in recent Georgian history. Faced with an increasingly authoritarian regime advancing anti-gender, minority-hostile, and unconstitutional policies, along with a pre-election environment marred by violent actions and intimidation, civil society, pro-Western opposition parties, and international allies rallied in unprecedented support of a democratic and non violent European Future. This year, more than 1,700 observers from 76 international organizations, over 23,000 observers from 111 local organizations, and more than 2,800 representatives from 199 media outlets monitored the election closely in an attempt to protect each vote.
These missions documented over 900 violations, such as voter manipulation, breaches of ballot secrecy, and other misconduct across hundreds of polling stations. This puts the freedom of choice - and thus the legitimacy of the election - at serious risk. Yet, the government managed to cast doubt on the country’s constitutional commitment to Euro integration and its future.
The pre-election campaign led by "Georgian Dream," much like its 12 years in power, has been characterized by oppression, intimidation, creation of enemy images, manipulation of sensitive issues, and the promotion of hate speech, sexism, homophobia, and xenophobia. Now, the government refuses to acknowledge the findings of thousands of observers that challenge the legitimacy of the election results. Only two days after the election, tens of thousands of citizens, along with opposition leaders and the president, took to Rustaveli Avenue in a peaceful protest, expressing their lack of confidence in the election results. Georgian Young Lawyers' Association (GYLA) submitted complaints to district election commissions, requesting the annulment of results from all (2,263) polling stations within the respective districts where elections were conducted using technology. Other non-governmental organizations such as ISFED and “My Voice” have also submitted their complaints. Until now, none of them were accepted by the court.
Throughout the past summer, WECF Georgia along with partner organizations worked in Georgia’s ethnic minority regions to mobilize women’s voters, who are statistically much less likely to participate in elections than other groups. They were equipped with essential information on voting, their rights, and the state’s obligations. Against this backdrop, it is deeply concerning to see the government exploiting the vulnerability and isolation of ethnic minorities in these regions for political gain, using coercion, bribery, and other unethical methods.
Elections are a core pillar of democratic citizen participation. Undermining them signals the rise of an autocratic regime where the rights, safety, and freedom of expression of all citizens are at risk. We stand in solidarity with non-governmental organizations, monitoring missions, the President of Georgia, international partners, and above all, the Georgian people. We express our profound distrust in the current election results and demand protection of the constitutional right of Georgians to participate freely in elections and call for a comprehensive investigation and accountability for all violations.
Finally, we extend our solidarity and gratitude to everyone who worked tirelessly to inform the public about these critical violations despite immense pressure on election day.
ჩვენი ღონისძიებები COP29-ზე
COP29-ზე, ორგანიზაცია "ქალები საერთო მომავლისთვის" WECF არაერთი ღონისძიების თანაორგანიზატორი იქნება. თუ COP29-ზე დასწრებას გეგმავთ, გიწვევთ შემოუერთდეთ ჩვენს ღონისძიებებს. იხილეთ ღონისძიებების მიმოხილვა ქვემოთ. დეტალური აღწერილობისთვის გადადით ქვემოთ ან ნახეთ ჩვენი ღონისძიებების გვერდი.
19 ნოემბერი: გენდერულად სამართლიანი ეკოლოგიური ინიციატივები: სინერგიის მშენებლობა რიოს კონვენციებში
ამ სესიის მიზანია მონაწილეების გენდერულ მართლმსაჯულებასა და რიოს კონვენციებს შორის კრიტიკული კავშირების შესახებ ინფორმაციის მიწოდება, რათა ხელი შეუწყოს დინამიურ კავშირსა და კომუნიკაციას სამოქალაქო საზოგადოებას, ადგილობრივ ორგანიზაციებსა და გადაწყვეტილების მიმღებ ორგანოებს შორის.
თარიღი: სამშაბათი, 19 ნოემბერი
დრო (UTC+4): 10:15-11:15
ჩატარების ადგილი: PCCB
20 ნოემბერი: პრიზი გენდერულად სამართლიანი ეკოლოგიური ინიციატივებისთვის - დაჯილდოება
ამ ღონისძიების განმავლობაში ჩვენ წარმოგიდგენთ გამორჩეულ, ადგილობრივად ამრთულ ეკოლოგიურ, რომლებიც საკუთარ თავში მოიცავენ გენდერულ სამართლიანობასა და ეკოლოგიური გარდაქმნის პოლიტიკას. ჩვენი მიზნია ვუბიძგოთ გადაწყვეტილების მიმღებებთ ინკლუზიურ გლობალური საფონდო პროცესებში პარიზის შეთანხმების გენდერულად პასუხისმგებლიანი, უფლებებზე დაფუძნებული განხორციელებისკენ.
თარიღი: ოთხშაბათი, 20 ნოემბერი
დრო (UTC+4): 15:00-16:30
ჩატარების ადგილი: ლურჯი ზონა – SE ოთახი 9
21 ნოემბერი: ლიმას სამუშაო პროგრამისა და გენდერული სამოქმედო გეგმის მიღმა: როგორ გამოიყურება გენდერულად ტრანსფორმაციული კლიმატის ღონისძიებები?
კლიმატის კრიზისი უთანასწორო სამყაროში არსებობს: ქალები, გოგოები და გენდერულად განსხვავებული ადამიანები - განსაკუთრებით შავკანიანები, მკვიდრი მოსახლეები და ფერადკანიანები - სხვადასხვაგვარად განიცდიან კლიმატის კრიზისის შედეგებს და ეძებენ კლიმატის სამართლიანობისთვის საჭირო გადაწყვეტებს. სწორედ ამიტომ, კლიმატის კრიზისს ინტერსექციური ფემინისტური პერსპექტივიდან უნდა მივუდგეთ.
COP29-ის მეორე კვირაში ეს ინტერაქტიული ღონისძიება გააანალიზებს ლიმას გაძლიერებული სამუშაო პროგრამის განხორციელების საბოლოო მიმოხილასა და მისი გენდერული სამოქმედო გეგმის მოლაპარაკებების მსვლელობას, შედეგებსა და გეგმებს. ღინისძიებას ექნება საერთაშორისო გაცვლის სახე, რაშიც ჩაერთვებიან ეკოფემინისტი აქტივისტები და გენდერისა და კლიმატის ცვლილების ეროვნული წარმომადგენლები სხვადასხვა რეგიონიდან. იდეა მდგომარეობს იმაში, რომ ღონისძიების ფარგლებში განხილულ იქნას როგორც სადავო საკითხები, ასევე შესაძლებლობები, ხოლო გერმანიის მსგავს ქვეყნებს მიეცით შანსი ისწავლონ სხვა ქვეყნებისგან, რომლებსაც აქვთ გრძელვადიანი გენდერისა და კლიმატის ცვლილების ეროვნული ფოკუს ჯგუფები და ეროვნული სამოქმედო გეგმები გენდერის მიმართულებით.
თარიღი: ხუთშაბათი 21 ნოემბერი
დრო (UTC+4): 18:30 – 20:00
ადგილი: გერმანიის კლიმატის პავილიონი
თუ გსურთ თვალი ადევნოთ ჩვენს ღონისძიებებს COP29-ზე, შეგიძლიათ დააჭიროთ შემდეგ ბმულს და დაამატოთ ისინი თქვენს კალენდარში: https://t.ly/4kXeX
ან დაასკანირეთ QR კოდი:
აირინ დანკელმანის დაჯილდოების ცერემონია: მიმოხილვა და ჯილდოს მფლობელები
აირინ დენკელმანის ჯილდოს გამარჯვებულები (ნადილა მარცხნივ, დანიელა მარჯვნივ) და მხარდამჭერი გუნდი | ფოტო: დიეგო ფერნანდო ლოზადა სალაზარი
2024 წლის 22 ოქტომბერს, ორგანიზაციის “ქალების საერთო მომავლისთვის” საერთაშორისო ოფისის ორგანიზებით, ბიოლოგიური მრავალფეროვნების კონვენციის (CBD) მე-16 კონფერენციის (COP16) ფარგლებში კალიში, კოლუმბიაში, აირინ დენკელმანის სახელობის ახალგაზრდა ეკოფემინისტური პრიზის პირველი დაჯილდოების ცერემონია გაიმართა. ჯილდოს ინიციატორები არიან “ქალები საერთო მომავლისთვის” (WECF), ქალებთა გარემოსა და განვითარების ორგანიზაცია (WEDO), ბუნების დაცვის საერთაშორისო კავშირის ნიდერლანდების ეროვნული კომიტეტი (IUCN NL) და Both ENDS. ჯილდოს მიზანია აღნიშნოს, გააძლიეროს და წაახალისოს მსოფლიოს სხვადასხვა კუთხეში ახალგაზრდა ეკოფემინისტი ლიდერების ძალისხმევა შექმნან გენდერულად უფრო სამართლიანი და მდგრადი გარემო.
ჯილდო შთაგონებული იყო გარდაცვლილი აირინ დენკელმანის ცხოვრებითა და მოღვაწეობით — ის იყო პიონერი, რომელსაც მტკიცედ სჯეროდა ქალების გადამწყვეტი წარმმართველი როლის გარემოსა და ბიომრავალფეროვნების დაცვის საკითხებში. მისი საქმიანობის და შთამაგონებელი მემკვიდრეობის შესახებ და მეტი ინფორმაციისთვის იხილეთ სტატია ინგლისურ ენაზე.
აირინი ყოველთვის უსვამდა ხაზს, რომ ქალები არ არიან უსამართლობის პასიური მსხვერპლნი, არამედ ცვლილების აგენტები, რომლებიც ფლობენ უზარმაზარ ცოდნასა და გამოცდილებას. მიუხედავად იმისა, რომ ქალები გარემოსთან დაკავშირებული პრობლემებისგან სხვადასხვანაირად ზარალდებიან, ისინი განაგრძობენ ბრძოლას უკეთესი სამყაროსთვის ყველასთვის. 2024 წლის აირინ დენკელმანის ჯილდოს ლაურეატები (ნადილა, დანიელა და მარი ქრისტინა) ამ პასუხისმგებლობის ცოცხალი მაგალითები არიან. მათი ერთგულება თემის მიერ მართული ინიციატივებისა და სხვადასხვა სფეროებში ქალთა წარმომადგენლობისადმი, მოტივაციას გვაძლევს მხარი დავუჭიროთ, გავუზიაროთ წვდომა რესურსებზე და გავაძლიეროთ მათი საქმიანობა, ისევე როგორც სხვა მსგავსი საქმიანობები.
დაჯილდოების ცერემონიალი: მიმოხილვა
ცერემონია გაიმართა „მწვანე ზონაში,“ რომელიც კოლუმბიის COP-ის მიერ მოხსენიებულია, როგორც „ხალხის COP.“ აუდიტორია სავსე იყო კალის ადგილობრივი ახალგაზრდებით და არა მხოლოდ გაეროს ოფიციალური აკრედიტაციის მქონე მონაწილეებით, რაც საშუალებას გვაძლევდა გაგვეზიარებინა გზავნილი უფრო ფართო აუდიტორიისთვის, ვიდრე ეს ჩვეულებრივ ხდება ხოლმე.
თითოეულმა ლაურეატმა მიიღო 5000 ევროს ოდენობის ფულადი ჯილდო, რითაც ორგანიზაციებმა მხარი დაუჭირეს მათ მნიშვნელოვან საქმიანობას, ასევე დაეხმარნენ მათი, როგორც გარემოსა და სოციალური სამართლიანობის დაცვის წინა ხაზზე მყოფი ადამიანების, ხილვადობის ზრდას. ცერემონიის დროს ლაურეატებს ასევე შესაძლებლობა ჰქონდათ გაეზიარებინათ ინფორმაცია თავიანთი საქმიანობის შესახებ. ნადილა და დანიელა ცერემონიას და ჯილდოს გადაცემას პირადად ესწრებოდნენ, ხოლო მარი ქრისტინამ ჯილდო ვირტუალურად მიიღო და წინასწარ მომზადებული მადლობის ვიდეოთი გამოეხმაურა. ამავე სტატიაში იხილეთ ინფორმაცია ლაურეატების შესახებ.
ცერემონიის მიმდინარეობისას, მარია-ნოელ ვაეზამ, გაეროს ქალთა ორგანიზაციის ამერიკისა და კარიბის რეგიონის დირექტორმა, ხაზი გაუსვა იმ ძალადობას, რომელსაც გარემოსდამცველები, განსაკუთრებით კი ქალები, აწყდებიან. მან აღნიშნა, რომ COP16-ის მთავარი თემა იყო „მშვიდობა ბუნებასთან“, და შეგვახსენა, რომ ეს მშვიდობა უნდა მოიცავდეს ბრძოლის წინა ფრონტზე მყოფი გარემოსდამცველების ფიზიკურ უსაფრთხოებასაც — განსაკუთრებით კი მკვიდრი თემების, რომლებიც თავიანთ მიწას და მასზე არსებულ ბუნებრივ ეკოსისტემებს იცავენ. ამ საკითხზე ისაუბრა დანიელამაც, რომელმაც პატივი მიაგო თავისი თემის წევრებს, რომლებიც უკანასკნელ წლებში საკუთარი მიწის დაცვას ემსხვერპლნენ.
ნადილა (ლაურეატი) იღებს აირინ დენკელმანის ჯილდოს მარია-ნოელ ვაეზასგან (გაეროს ქალთა ორგანიზაციის რეგიონალური დირექტორი) | ფოტო: დიეგო ფერნანდო ლოზადა სალაზარი
დასკვნითი სიტყვის დროს, მვანაჰამისი სინგანომ (მიში), WEDO-ს პოლიტიკის დირექტორმა, შეგვახსენა, რომ „როდესაც გლობალური ბიომრავალფეროვნების სამოქმედო ჩარჩოს წარმატებულ განხორციელებაზე ვმსჯელობთ, ეროვნული ბიომრავალფეროვნების სტრატეგიებისა და სამოქმედო გეგმებში (NBSAP) აუცილებლად უნდა იქნეს აღიარებული ადგილობრივად მართული და გენდერულად სამართლიანი ძალისხმევების წვლილი, რასაც ლაურეატების მოღვაწეობა ადასტურებს”. მან ხაზგასმით აღნიშნა, თუ რამდენად მნიშვნელოვანია ჩვენთვის — განსაკუთრებით მონაწილე მხარეებისთვის — ავიღოთ ვალდებულება გენდერული სამოქმედო გეგმის განხორციელებასა და CBD პროცესის მიზნების, 22 და 23 პუნქტების, განვითარებაზე.
აირინ დენკელმანის პრიზის დაჯილოების ცერემონიაზე დელეგაციის სხვა წევრებს შორის იყვნენ ჩვენი ორგანიზაციის, WECF-ის აღმასრულებელი დირექტორი, საშა გაბიზონი, რომელმაც ისაუბრა აირინ დენკელმანის მემკვიდრეობაზე, და ნიდერლანდების ბუნების დაცვის საერთაშორისო კავშირის ეროვნული კომიტეტის (IUCN NL) დირექტორი, კოენრად კრაიგერი, რომელმაც ხაზგასმით აღნიშნა აირინ დენკელმანის ახალგაზრდა ეკოფემინისტების ჯილდოს მნიშვნელობა, როგორც შესაძლებლობა აღვნიშნოთ და დავაფასოთ იმ ახალგაზრდა ეკოფემინისტების შთამაგონებელი საქმე, რომლებიც გარემოს დაცვისა და გენდერული სამართლიანობის ფრონტზე დგანან.
2024 წლის აირინ დეკელმანის ჯილდოს მფლობელები
აპრიანტი ნადილა სელვანუსი
აპრიანტი ნადილა სელვანუსი (ნადილა), ცხოვრობს და მუშაობს ინდონეზიაში, ეკოფემინისტური ძალისხმევის საშუალებით, წლებია იბრძვის ადგილობრივი/რეგიონალური პოლიტიკის განვითარებისთვის, 500 სოფლის მოსახლეობის საარსებო გარემოს გასაუმჯობესებლად და მნიშვნელოვან როლს ასრულებს ბუნებრივ რესურსებთან დაკავშირებული საფრთხეებით დაზარალებულ ქალთა ხმის გაჟღერებაში თავის სოფლის საბჭოში. ნადილას მუშაობამ ხელი შეუწყო ადგილობრივი წყლის ინფრასტრუქტურის გაუმჯობესებას, თევზის სახეობათა კონსერვაციის მცდელობებს და ქალებისა და გოგონების საზოგადოების აქტივიზმში მონაწილეობას. ნადილაზე მეტის წაკითხვა ინგლისურ ენაზე შეგიძლიათ აქ. ნადილა საკუთარ თავს მოიხსენეიბს აქტივისტ დიასახლისად და არის ბადან პერვაკილან დესას (BPD) სოფლის საბჭოს მთავარი წევრი დასავლეთ კალიმანტანში.
მარი ქრისტინა კოლო
მარი ქრისტინა კოლო ცხოვრობს მადაგასკარში, დააარსა რამდენიმე მნიშვნელოვანი ეკოფემინისტური ინიციატივა, რომელიც მხარს უჭერს ქალებს და ახალგაზრდებს. ამ ინიციატივებში შედის Ecofeminism Madagascar — ონლაინ პლატფორმა, რომელიც ეხება გენდერული ძალადობისა და კლიმატის ცვლილების კავშირს, Green n Kool — ეკოლოგიურად სუფთა სოციალური საწარმო, რომელიც ახალგაზრდა ადამიანების გააქტიურებას და კლიმატური და გენდერული პრობლემების გადაჭრას უწყობს ხელს, და Women Break the Silence — ინიციატივა, რომელიც მიმართულია გაუპატიურების კულტურის წინააღმდეგ ბრძოლის და survivorship-ის მხარდაჭერისკენ. მარი ქრისტინამ ასევე შექმნა ეკოფემინისტური ჰაბი, საზოგადოებრივი სივრცე აქტივისტებისთვის, მკვლევარებისთვისა და თემის წევრებისთვის მადაგასკარში.
დანიელა სოტო პიტო
დანიელა სოტო პიტო არის კოლუმბიაში მცხოვრები, ნასას თემის წარმომადგენელი ადამიანის უფლებების და გარემოს დაცვის აქტივისტი. დანიელა ჩართულია მი სანგრე ფონდის (Mi Sangre Foundation) ახალგაზრდა სამშვიდობო დამცველების ქსელში და მოაწყვილებს გაეროს ქალთა ორგანიზაციის ახალგაზრდული პროექტს. ის ასევე არის კაუკას რეგიონალური მკვიდრი საბჭო (CRIC) ქალთა პროგრამის წევრი, სადაც ახალგაზრდულ პროგრამას ხელმძღვანელობს. ამჟამად ის მხარს უჭერს CRIC-ის პოლიტიკურ პროცესებს, რომლებიც მიზნად ისახავს სიცოცხლისა და მიწის დაცვას, და მისი საზოგადოების ტრადიციული მმართველია (ნე’ჯვესქი).
ჟიური
აირინ დენკელმანის ჯილდოსთვის სამ ლაურეატის შერჩევის პასუხისმგებლობა შეიძლება დაკისრებოდათ იმ გლობალურ ეკოფემინისტ ლიდერებს, რომლებმაც ნამდვილად იციან, თუ რა არის საჭირო და რა უზარმაზარი ძალისხმევა უნდა იქნეს გაწეული გენდერული თანასწორობისა და გარემოსდაცვითი სამართლიანობის ბრძოლის წინა ხაზზე. პრემიის სამი ლაურეატი გამოვლინდა ჟიურის მიერ, რომელიც შედგებოდა ექვს წევრისგან:
- ანნა პლოტნიკოვა
- ფატუმატა კინე ნიანგ მბოჯი
- მარიელ მეტცგერი
- მარტა ესბერი
- ნადა ელბოჰი
- ვალენტინა ფიგერა მარტინესი
გენდერული დეზინფორმაცია - ბრძოლა ქალების წინააღმდეგ
„შავი ჯავშნით გარშემორტყმული ვიდექით სხვა ქალების გარემოცვაში,
როგორც ერთი გაბრაზებული ორგანიზმი, რომელიც ამბობდა: ჩვენ
უბრძოლველად არ დავნებდებით"
გენდერული დეზინფორმაცია თანამედროვე ეპოქის მნიშვნელოვან გამოწვევას წარმოადგენს. მისი სამიზნე კი ქალთა აქტივიზმია, რომელიც არაერთხელ გამხდარა პროგრესის, ცვლილებებისა და უდიდესი გარდაქმნების საფუძველი. აღნიშნული სტატის მთავარ შთაგონებას კი წარმოადგენს ე.წ. „შავი პროტესტი“, რომელიც 2016 წლის 3 ოქტომბერს პოლონეთში დაიწყო და ქალთა უპრეცენდენტო მასშტაბის მობილიზაციის მაგალითი შექმნა. მიტინგები, საჯარო გამოსვლები და პიკეტირებები ეხმაურებოდა, პოლონეთის პოლიტიკურ დღის წესრიგში ანტიგენდერული კამპანიის მნიშვნელოვანი აქტორის, ორდო იურისის ინსტიტუტის მიერ აბორტის უფლების სრული აკრძალვის ინიციატივას. საქართველოში, ულტრამემარჯვენე ჯგუფების პოპულიზმის მატებამ და გენდერული იდენტობის საკითხებით საზოგადოებაზე მანიპულირების მცდელობებმა ხელმეორედ განმიახლა 2016 წლის ოქტომბრის, წვიმიანი ვარშავის მოგონებები ე.წ. „შავი პროტესტის” გარშემო, რომლის ერთ-ერთი მონაწილეც თავად გახლდით. აღნიშნული პროტესტის მუხტი კარგად იგრძნობა ერთ-ერთი დემონსტრანტის სიტყვებში: „შავი ჯავშნით გარშემორტყმული ვიდექით სხვა ქალების გარემოცვაში, როგორც ერთი გაბრაზებული ორგანიზმი, რომელიც ამბობდა: ჩვენ უბრძოლველად არ დავნებდებით". წარუშლელ შთაბეჭდილებად შემორჩა 2016 წლის 3 ოქტომბერი, პოლონელ ქალთა გაფიცვა სახელწოდებით "შავი ორშაბათი", რომელიც აღსავსე იყო შავებში ჩაცმული ათასობით გაბრაზებული დემონსტრანტით, ქოლგებითა და ბანერებით. პოლიტიკური დივიდენდების გარდა, ქალთა მოძრაობამ პოლონეთში „შავი ორშაბათის“ კვლადაკვალ მოიპოვა დიდი სახალხო მხარდაჭერაც. პროტესტმა გამოიწვია შთამბეჭდავი რეზონანსი და ქალებს დაუბრუნა რწმენა იმისა, რომ მობილიზაციას და ბრძოლას შეუძლია სასიკეთო საზოგადოებრივი ცვლილებების გამოწვევა.
ფოტო: ZUMA Press, Inc. / Verso Books
პოლონეთის მსგავსად საქართველოშიც, ანტიგენდერული რიტორიკის ძირითადი გამტარები ულტრამემარჯვენე, ძალადობრივი ჯგუფები არიან. საქართველოში ბოლო წლებში ქალები ხშირად ხდებიან ორმაგი დისკრიმინაციის მსხვერპლნი. ინტერსექციურობის ფონზე, ანტიგენდერულ დისკურსში შემოვიდა ისეთი ინდიკატორები, როგორებიცაა - გენდერი, ეთნიკური წარმომავლობა, სტატუსი და საქმიანობა. გენდერული დეზინფორმაციის შემცველ კამპანიებში კი, სექსისტური სიძულვილის ენა განსაკუთრებით თვალშისაცემი მაშინ ხდება, როდესაც ქალები სოციალურად და პოლიტიკურად აქტიურები და ხილვადები არიან. ამიტომ ანტიგენდერული, დეზინფორმაციული, მადისკრედიტირებელი კამპანიები ძირითადად მიმართულია ქალი სამოქალაქო აქტივისტების, ჟურნალიტებისა და პოლიტიკოსების წინააღმდეგ, რასაც საფუძვლად გენდერული იდენტობა უდევს.
ანტიგენდერული დისკურსი საქართველოს საზოგადოებრივ-პოლიტიკური დღის წესრიგის მნიშვნელოვანი ნაწილი გახდა. მემარჯვენე პოპულიზმის წიაღში აღმოცენებული ეს ძალადობრივი, დეზინფორმაციული რიტორიკა კი ბოლო წლებში მძლავრ პოლიტიკურ ინსტრუმენტად იქცა და, შესაბამისად, ძალაუფლების შენარჩუნების ერთ-ერთ უმთავრეს შესაძლებლობას წარმოადგენს. მასშტაბურია გენდერული დეზინფორმაციის გავრცელების საინფორმაციო ველიც. სექსისტური სიძულვილის ენის მაგალითებს სხვადასხვა ფორმით ვხდებით როგორც სოციალურ ქსელებსა და ონლაინ მედიაში, ასევე, ტრადიციულ სატელევიზიო არხებსა და ბეჭდურ მედიაში.
ქალთა დისკრედიტაციის მიზნით, გენდერული დეზინფორმაციის გამავრცელებელი აქტორები, მათ ტრადიციულ გენდერულ როლთან შეუსაბამო ობიექტებად წარმოჩენას ცდილობენ: აქილიკებენ მათ ჩაცმულობას, პირად ცხოვრებას, გარეგნულ მახასიათებლებს. დისკრედიტაციის აღნიშნული მეთოდები საზოგადოებრივ და პოლიტიკურ ველზე აქტიური ქალების მიერ გამოთქმული მოსაზრებებისა და საქმიანობისთვის ღირებულებებისა და მნიშვნელობის შემცირების მცდელობას წარმოადგენს. გენდერული ნიშნით დეზინფორმაციული კამპანიები მიზნად ისახავს აქტიური ქალების გარიყვას სოციალურ-პოლიტიკური ცხოვრებიდან და შესაბამისად, ცდილობს ხელი შეუშალოს მათ კარიერულ დაწინაურებასა თუ სოციალურ მობილობას.
საქართველოში ბოლო წლებში გახშირებული ქალთა მადისკრედიტირებელი კამპანიების ფონზე, რომელიც განსაკუთრებით აგრესიულ ფორმებს იღებს ქალი პოლიტიკოსების, ჟურნალისტებისა და სამოქალაქო აქტივისტების მიმართ, მიზანშეწონილად მივიჩნიე სიღრმისეული ინტერვიუების გზით მეკვლია სექსისტური სიძულვილის ენის სამიზნე პოლიტიკოსი, ჟურნალისტი და სამოქალაქო აქტივისტი ქალების გამოცდილებები. შესაბამისად, მიმდინარე სტატიაში, გაგიზიარებთ იმ თეორიულ თუ ემპირიულ დაკვირვებებს, რაც გამოიკვეთა რესპონდენტების პირადი გამოცდილებებიდან. აღსანიშნავია, რომ რესპონდენტთა უმრავლესობა ეთნიკური უმცირესობის წარმომადგენელია, პანკისის ხეობიდან, ქვემო ქართლიდან, კახეთიდან და სამცხე-ჯავახეთიდან. სამწუხაროდ, ეთნიკური უმცირესობის წარმომადგენელი ქალები ხშირად ხდებიან ორმაგი დისკრიმინაციის სამიზნე და მათ უწევთ გაუმკლავდნენ როგორც გენდერულ სტერეოტიპებს, ასევე ეთნიკურ ნიადაგზე არსებულ ქსენოფობიურ განწყობებს, რაც ერთიორად ართულებს მათ ბრძოლასა თუ აქტივიზმს.
ინტერვიუების პროცესში გამოიკვეთა, რომ ქალებისთვის პოლიტიკურ-საზოგადოებრივ ცხოვრებაში ადგილის დამკვიდრება წინააღმდეგობებით სავსე პროცესია. ქალ პოლიტიკოსებს არა მხოლოდ საზოგადოებაში დამკვიდრებულ სტიგმებისა და სტერეოტიპების, არამედ იმ მადისკრედიტირებელი კამპანიების წინააღმდეგაც უწევთ ბრძოლა, რომლებიც უშუალოდ მათ წინააღმდეგ არის მიმართული. ხუთივე ქალმა პოლიტიკოსმა, რომელთანაც ჩაიწერა ინტერვიუები აღნიშნა, რომ თავისი პოლიტიკური საქმიანობის გარკვეულ ეტაპზე გამხდარა მსგავსი კამპანიის მსხვერპლი. „არაერთხელ გავმხდარვარ გენდერული ნიშნით მადისკრედიტირებელი კამპანიების სამიზნე, ამ თორმეტი წლის განმავლობაში. ეს თანმხლები პროცესია ჩემი საქმიანობის. ბევრჯერ უთქვამთ, ქალი ხარ და ბევრი არ უნდა ილაპარაკო, ქალი ხარ და როგორ იქცევი, რას გავხარ.“
ერთ-ერთი რესპონდენტის აზრით, კი ქალი პოლიტიკოსების წინააღმდეგ მთავარ იარაღად მათ პირად და სექსუალურ ცხოვრებას იყენებენ: „ქალის სექსუალობა არის მის წინააღმდეგ გამოსაყენებელი იარაღი. რაც არ ხდება კაცების წინააღმდეგ პოლიტიკაში. ეგ არის ყველაზე დიდი პრობლემა. ქალის პირადი ცხოვრება არის ყველას განხილვის თემა. ქალი კარგად თუ გამოიყურება, ესეც განხილვის თემაა. რა თქმა უნდა, მსგავსი პრობლემები არ აქვთ კაც პოლიტიკოსებს“.
ქალთა გარიყვა საზოგადოებრივ-პოლიტიკური ცხოვრებიდან გენდერული დეზინფორმაციის მთავარ მოტივად დაასახელეს იმ აქტივისტებმაც, რომლებიც წლებია საკუთარი საქმიანობით ცვლიან ქალთა ყოველდღიურობას საკუთარ თემში. მათ გენდერული დეზინფორმაციის კვალდაკვალ, მნიშვნელოვან დამაზიანებელ ფაქტორად დაასახელეს გენდერული კვოტირების გაუქმებაც, რომელიც მათივე შეფასებით, მნიშვნელოვნად შეზღუდავს ქალთა მონაწილეობას პოლიტიკაში: „საზოგადოებრივი სტერეოტიპების გამო, რომელიც ჩვენს თემში კიდევ უფრო მეტად თვალსაჩიონოა, ქალები ისედაც ხშირად იკავებენ თავს პოლიტიკაში ჩართვისგან, არსებულ სიტუაციას კი კიდევ უფრო მეტად ართულებს ის ფაქტი,რომ გენდერული კვოტირება გაუქმებულია, ეს კი მძიმედ აისახება 2025 წლის თვითმმართველობის არჩევნებზე“. ერთ-ერთმა რესპონდენტმა კი, რომელიც ეთნიკური უმცირესობის წარმომადეგენლი ჟურნალისტია, განაცხადა რომ თავადაც არაერთხელ გამხადარა გენდერული დეზინფორმაციის სამიზნე: „ასეთი ლამაზი გოგო და ჟურნალისტი? რა ქალის საქმეა ეს“-ასე, შემაფასა ერთ-ერთმა მოქალაქემ, ჩემი პროფესიული საქმიანობის შესრულებისას“. მეორე რესპონდეტმა, კი, რომელიც ასევე ჟურნალისტია განაცხადა, რომ ხშირად გამხდარა არმენოფობიური განცხადებების მსხვერპლი: „ეს სომეხი ქალები, წადით ერევანში და იქ გააშუქეთ თქვენი პრობლემები, ან რა ქალების საქმეა ჟურნალისტობა“.
საქართველოში შემაშფოთებელ ტენდენციად იქცა, რელიგიურ და ეროვნულ მოტივებზე დამყარებული ანტიგენდერული რიტორიკა, რომელიც სულ უფრო და უფრო საზიანო და სახიფათოა ქალებისთვის. მასშტაბური ანტიგენდერული კამპანია კი ამყარებს საზოგადოებაში ცრუ წარმოდგენებს, რომლის თანახმადაც, გენდერული თანასწორობა წარმოჩენილია ეროვნულ ღირებულებებთან შეუთავსებელ ცნებად. მსგავსი დისკუსია კი, რომელსაც საფუძვლად უდევს გენდერის მნიშვნელობის, არსისა და ცნების ბუნდოვანება, მოითხოვს აქტიურ საინფორმაციო კამპანიებს საზოგადოების ფართო წრეებისთვის, რათა მეტად ხილული გახდეს გენდერული თანასწორობის მნიშვნელობა საზოგადოების ფართო წრეებისთვის. ასევე, მეტად მნიშვნელოვანია, მოხდეს ქალთა მოძრაობის მობილიზება, რათა პოლიტიკურ დღის წესრიგში აქტიურად დადგეს გენდერული და სოციალური ინკლუზიის საკითხები. პოლონეთის ამოცდილებაზე დაყრდნობით კი, უნდა აღინიშნოს, რომ საზოგადოების ბრძოლას და ძალთა მობილიზაციას ნამდვილად შეუძლია გარდამტეხი ცვლილებების მოტანა.
ავტორი: ქეთი მურღულია
-
პუბლიკაცია მომზადდა ორგანიზაცია „ქალები საერთო მომავლისთვის (WECF) - საქართველოსა“ და ავტორის მიერ, პროექტის „ინკლუზიური მომავალი: ქალების, ახალგაზრდების და უმცირესობების გაძლიერება ცვლილებისთვის“ ფარგლებში, USAID- ის პროგრამა „ერთიანობა მრავალფეროვნებაშია“ ფარგლებში, რომელსაც ახორციელებს საქართველოს გაეროს ასოციაცია, აშშ-ის საერთაშორისო განვითარების სააგენტოს ფინანსური მხარდაჭერით.
სტატიაში მოცემული შეხედულებები და მოსაზრებები ეკუთვნის "ქალები საერთო მომავლისთვის (WECF) - საქართველოს” და სტატიის ავტორს და არ უნდა აღიქმებოდეს აშშ-ის საერთაშორისო განვითარების სააგენტოს და საქართველოს გაეროს ასოციაციის ოფიციალურ პოზიციად.
Seçkiqabağı kampaniyalarda azlıqlar
Bu məqalədə 2024-cü il parlament seçkilərində iştirak edən reytinqli partiyalar və fraksiyaların kampaniyalarında müxtəlif göstəricilərlə zərər çəkmiş qruplara qarşı (olmayan) siyasəti qısa şəkildə nəzərdən keçirəcəyəm.
Əvvəlcə, seçki kontekstini qısa təsvir edəcəyəm və sonra azlıqların dörd seçki subyektinin seçki proqramları və kampaniyalarında necə təqdim olunduğunu (ya da olmadığını) müzakirə edəcəyəm. Bunlar: 1. Gürcü Arzusu + Gürcü Gücü; 2. Gaxariya Gürcüstan üçün; 3. Birlik (Vahid Milli Hərəkat, Strategiya Ağmaşenebeli); 4. Güclü Gürcüstan (Lelo, Vətəndaşlar, Xalq üçün).
Qeyd edək ki, əvvəlcə yuxarıda göstərilən siyahıda "Dəyişikliklər Üçün Koalisiya" (Gvaramiya, Meliya, Girçi, Droa) da yer almalı idi, lakin koalisiyanın siyasətini qiymətləndirə biləcəyimiz hər hansı proqramı və ya ictimai sənədi yoxdur. Azlıqların və cəmiyyətdəki əziyyət çəkən qrupların vəziyyəti, dövlətin ümumi siyasətini anlamaq və təsvir etmək üçün lakmus kağızı rolunu oynayır. Avrointeqrasiya məqsədləri ilə yanaşı, ölkənin daxili siyasəti vətəndaşları ağır sosial-iqtisadi vəziyyətə salır. Müxtəlif qruplar üçün, buna əlavə olaraq, irqi ayrı-seçkilik, homofobiya, transfobiya, ableizm, seksizm və müxtəlif növ stigma və zorakılıq da mövcuddur. Buna görə də, onların qarşısında spesifik siyasətin mövcud olması ölkə əhalisinin əksəriyyəti üçün həyati əhəmiyyət kəsb edir, çünki bu əhalinin bir çoxu hər hansı bir göstərici ilə əziyyət çəkən qruplara aiddir.
Foto: Quram Muradov/civil.ge
Kontekst
Seçki öncəsi ağır və gərgin siyasi vəziyyət hökm sürür. Bu ilin mart ayından "Gürcü Arzusu" bir sıra yeni qanunvericilik dəyişiklikləri həyata keçirib, bunlar arasında "şəffaflıq qanunu" və "LGBT propaganda" qanunu da var. Bu qanunlar Rusiyada tətbiq olunan qanunlara bənzəyir və partiyanın pro-Rus və anti-avropa yönümlü simvoluna çevrilib. Müxalifət partiyaları və cəmiyyət tərəfindən edilən etirazlar, pro-hökumət qrupları və polis tərəfindən kütləvi və fərdi fiziki hücumlara çevrilib.
Hakimiyyətin antidemokratik və avtoritar siyasətinin təhlükələri bu kontekstdə daha da aydın görünməsinə baxmayaraq, seçki öncəsi kampaniyalar xaotik və parçalanmış qaldı. Planlardan, konkret vədlərdən və ardıcıl mesajlardan danışmaq çətindir. Partiyaların əksəriyyətinin nə seçki proqramı, nə də öz siyasətlərini seçicilərə təqdim edəcək konkret planı var. Siyasi sənədləri olan yeganə partiyalar "Güclü Gürcüstan", "Gaxaria Gürcüstan üçün" və "Strategiya Ağmaşenebeli
i; digər partiyaların siyasəti haqqında yalnız sosial mediada yayımlanan "kartlar" və video materiallara əsaslanaraq mühakimə edə bilərik. Həmçinin qeyd edilməlidir ki, bu yeni bir problem deyil; əvvəlki seçkilərdə seçki proqramlarının dərc olunmasına dair nümunələrə rast gəlmirik. Seçki kampaniyaları zamanı azlıq məsələləri də nadir hallarda müzakirə olunur.
2024-cü ilin seçki dövründə siyasi kampaniyalar tamamilə ölkənin xarici siyasəti və avtoritarizmə qarşı mübarizə ətrafında formalaşdı. Məhz bu ideyalar ətrafında bir neçə müxalifət partiyası fraksiyalar və koalisiyalar şəklində birləşdi. Lakin "Gürcü Arzusu"nun antigendər və pro-Rus təşəbbüsləri fonunda demokratiyanın sosial və mədəni aspektləri, eləcə də azlıqlar üzrə siyasətlərin müzakirəsi əvvəlki dövrlərə nisbətən daha da azaldı. Həmçinin, azlıq anlayışı kampaniyalarda daha az istifadə edilir; onu yalnız Vaşadze və Gaxaria'nın proqramlarında görürük. Ancaq müxtəlif meyarlara görə sıxışdırılan qruplar (məsələn, qadınlar) və azlıqlar (etnik, dini, əlil insanlar və s.) "Güclü Gürcüstan" proqramında ayrı-ayrılıqda qeyd olunub. Hər bir siyasi subyekt üzrə azlıqların siyasəti belə görünür:
“Gürcü Arzusu - Demokratik Gürcüstan”
Gürcü Arzusunun qiymətləndirməyə imkan verəcək hər hansı forma malik manifesti və ya proqramı yoxdur. Partiyanın seçki kampaniyasını müşahidə etməklə, onun vədləri və azlıqlara hər hansı dəstək göstərmədiyini demək mümkündür. Əksinə, onların seçki kampaniyası tamamilə LGBT icmasının diskriminasiyası və sıxışdırılması üzərində qurulub. Yaxın zamanda Gürcüstan parlamentində qəbul edilən “LGBT propagandasının qadağan edilməsi” haqqında qanun, gender dəyişdirməni birbaşa qadağan edir, transgender insanların özünü ifadə etməsini məhdudlaşdırır, iş yerlərində diskriminasiya riskini artırır və mədəniyyət əsərlərinə senzura tətbiq edir.
Qadınlara qarşı isə partiya konstitusiya ilə təmin edilən gender kvotalarını parlamentdə ləğv edib və LGBT əleyhinə qanunun müzakirəsi zamanı abort və tək ana hüquqlarının məhdudlaşdırılacağını elan edib.
"Gaxaria Gürcüstan üçün”
Partiyanın qəzeti formasında yayılmış proqramda qeyd olunanlar: uşaqlar, təqaüdçülər, sosial cəhətdən müdafiəsizlər, miqrantlar, veteranlar, məhdud imkanlı şəxslər, qadınlar, dağlıq bölgələrdə və kəndlərdə yaşayan insanlar, işsizlər, narkotik və oyun asılıları, qaçqınlar.
Əsas diqqət bu qrupların sosial-iqtisadi səlahiyyətləndirilməsi, femisidlə mübarizə, sosial xidmətlərin təkmilləşdirilməsi və genişləndirilməsi, məşğulluq, ünvanlı sosial yardım və təqaüdlərin artırılmasına yönəldilib. Qeyd etmək lazımdır ki, Gaxaria Gürcüstan üçün ən sosial cəhətdən həssas proqramı təqdim edir seçicilərə, lakin zorakılıq mədəniyyətinin aspektləri haqqında susur, ya da daha pis, buna dəstək verir. Məsələn, seçkiqabağı dövrdə partiya uşaqlara və məktəblərə propogandanın qadağan edilməsi ilə bağlı qanunun bir hissəsini dəstəkləmək arzusunu ifadə etdi, lakin bütövlükdə paketi dəstəkləmədilər.
"Birlik” Vahid Milli Hərəkat Strategiya Ağmaşenebeli
Koalisiya vahid proqram və kampaniya elan etməyib, lakin biz ayrı-ayrılıqda ENM və Strategiya Ağmaşenebeli kampaniyalarını qiymətləndirə bilərik:
” Vahid Milli Hərəkat ENM-nin seçki proqramı yoxdur, lakin onların kampaniyası konkret mesajlar və vədlərlə seçilir. Kampaniyada aşağıdakı qruplar qeyd olunub: uşaqlar, tələbələr, təqaüdçülər. Bu qruplar üçün ümumi bir baxış deyil, konkret layihələr təklif edilir: məktəblərdə pulsuz yemək; çox uşaqlı ailələrin dəstəklənməsi; təqaüdçülərə kömək etmək,, tələbə yataqxanasının inşası və s. Bu vədlərdən savayı, partiya azlıqlara heç bir vahid və konkret siyasət baxışına malik deyil.
Strategiya Ağmaşenebeli
Strategiya Ağmaşenebeli detallı seçki proqramı var ki, bu da əsasən partiyanın iqtisadi inkişaf istiqamətindəki baxışlarını və planlarını əhatə edir. “Azlıqlar” proqramda ayrıca qeyd olunsa da, yalnız etnik azlıqların inteqrasiyası, iqtisadi bərabərlik, təhsil, gürcü dilinin öyrənilməsi məsələlərini əhatə edir. Ümumi şəkildə gender mainstreaming də qeyd olunur və bu, zorakılıqdan müdafiə və ictimai həyatda bərabər iştirak etməyi əhatə edir.
“Güclü Gürcüstan” - Lelo, vətəndaşlar, xalq üçün
Koalisiya “Güclü Gürcüstan” azlıq yönümlü ətraflı siyasi proqram təqdim edir. Proqramın geniş versiyasında qeyd olunmuşdur:
1. Gənclərin işlə təmin edilməsi və təqaüdlərın artırılması;
2. İşğal altındakı ərazilərdə və sərhəd bölgələrində yaşayan əhalinin sosial və iqtisadi gücləndirilməsi, “Rusiya təklif etdiyindən daha çoxunu təqdim etmək”;
3. İqtisadi və siyasi bərabərlik, siyasətdə qadınların iştirakının artırılması, əmək haqqı fərqlərinin aradan qaldırılması, gender zorakılığından qorunma;
4. Qaçqınların işlə təmin edilməsi və yaşayış yeri ilə təmin edilməsi;
5. İmmiqrantların geri qaytarılması;
6. Fiziki imkanları məhdud şəxslərin işlə təmin edilməsi və sağlamlığın təkmilləşdirilməsi;
7. Narkopolitika istiqamətində cəza siyasətinin qayğı modeli ilə əvəz edilməsi;
8. Etnik azlıqların siyasi gücləndirilməsi, dil öyrənilməsi və mədəni irsin qorunması.
Qeyd etmək lazımdır ki, bu proqram azlıqların məsələləri ilə bağlı ən yaxşı əsaslandırılmış və geniş yayılmışdır, mətni təzyiq altında olan qrupların böyük bir hissəsini əhatə edir və real problemlər və ehtiyaclar haqqında biliklərə əsaslanır. Lakin, bu detallar kampaniya mediasında daha görünən hissədə, əsasən işlə təminat və pensiyaların artımı ilə bağlı müzakirələrdə az görünür.
Xülasə
Qeyd etmək lazımdır ki, "Gürcü Arzusu" partiyasının ritorikası açıq şəkildə azlıqların hüquqlarının məhdudlaşdırılmasına və sıxışdırılmasına yönəlib. Bununla yanaşı, bu qruplar digər partiyalar üçün ya görünməzdir, ya da yalnız formal olaraq seçki kampaniyalarında yer alır. Tədqiqatlar və siyasət daha çox yaşa görə yönəlib sıxışdırılan qruplara – uşaqlara və təqaüdçülərə.Aydındır ki, müxalifət partiyaları potensial seçici kimi valideynləri və təqaüdçüləri görür, gənclər və tələbələrin sosial-iqtisadi məsələləri isə yalnız fraqmental şəkildə irəlilədilir. Qeyd etmək lazımdır ki, bütün müxalifət partiyaları anti-LGBT qanuna qarşı səssiz qalmağı üstün tuturlar, bu da populist fikirlərə işarə edir: LGBT hüquqları haqqında danışmaq cəmiyyətdə populyar deyil və əhalinin böyük bir hissəsi tərəfindən qəbul edilmir. Buna görə də partiyalar seçki ərəfəsində bu məsələ ilə bağlı susurlar, hətta zorakılıq və nifrət qarşısında belə.Belə bir susqunluq yalnız LGBT icması üçün deyil, gələcəkdə hər hansı bir azlıq üçün də təhlükəlidir, çünki onlar hakim partiyanın hədəfi ola bilərlər və onların ehtiyaclarına yönəlmiş siyasi baxışın, gördüyümüz kimi, heç bir müxalifət partiyasında yoxdur.
Müəllif: Nukri Tabidze
-
Nəşr "Qadınlar ümumi gələcək üçün (WECF) - Gürcüstan" təşkilatı və müəllif tərəfindən "İnklüziv Gələcək: Qadınların, Gənclərin və Azlıqların Dəstəklənməsi üçün Dəyişikliklər" layihəsi çərçivəsində hazırlanmışdır. Bu layihə USAID-in "Birlikdə Müxtəliflikdə" proqramı çərçivəsində həyata keçirilir və Gürcüstan Birləşmiş Millətlər Assosiasiyası tərəfindən ABŞ Beynəlxalq İnkişaf Agentliyinin maliyyə dəstəyi ilə icra edilir.
Məqalədə ifadə olunan rəy və fikirlər "Qadınlar ümumi gələcək üçün (WECF) - Gürcüstan" və məqalənin müəllifinə məxsusdur və Birləşmiş Ştatların Beynəlxalq İnkişaf Agentliyinin və BMT-nin Gürcüstan Assosiasiyasının rəsmi mövqeyi kimi qəbul edilməməlidir.
Փոքրամասնությունները նախընտրական քարոզարշավներում
Սույն հոդվածում համառոտ կանդրադառնամ 2024 թվականի խորհրդարանական ընտրություններին մասնակցող վարկանիշային կուսակցությունների և խմբակցությունների տարբեր միջոցներով ճնշված խմբերի նկատմամբ գոյություն (չ)ունեցող քաղաքականությունը։ Սկզբից համառոտ կնկարագրեմ նախընտրական համատեքստը, այնուհետև կքննարկեմ, թե ինչպես են փոքրամասնությունները ներկայացված կամ չեն ներկայացված չորս ընտրական սուբյեկտների նախընտրական ծրագրերում և քարոզարշավներում։ Դրանք են՝ 1. Վրացական երազանք + վրացական ուժ; 2. Գախարիան Վրաստանի համար, 3. Միասնություն (Միասնական ազգային շարժում, ռազմավարությունը՝ շինարար), 4. Հզոր Վրաստան (Լելո, քաղաքացիներ, ժողովրդի համար)։
Նշենք, որ ի սկզբանե վերոնշյալ ցուցակում պետք է լիներ նաև «Կոալիցիա փոփոխությունների համար» (Գվարամիա, Մելիա, Գիրչի, Ժամանակն է), սակայն կոալիցիան չունի որևէ ծրագիր կամ հրապարակային փաստաթուղթ, ըստ որի մենք կկարողանայինք գնահատել նրանց քաղաքականությունը։
Փոքրամասնությունների և ճնշված խմբերի վիճակը լակմուսի թուղթ է պետության ընդհանուր քաղաքականությունը հասկանալու և նկարագրելու համար։ Ինչպես եվրոինտեգրման արտաքին նպատակները, այնպես էլ երկրի ներքին քաղաքականությունը քաղաքացիներին դնում են նույն ծանր սոցիալ-տնտեսական իրավիճակում՝ տարբեր խմբերի դեպքում, դրան գումարվում են ռասիզմը, հոմոֆոբիան, տրանսֆոբիան, էիբիլիզմը, սեքսիզմը և ստիգմայի ու բռնության տարբեր ձևերը: Ուստի նրանց նկատմամբ կոնկրետ քաղաքականության առկայությունը կենսական նշանակություն ունի երկրի բնակչության մեծամասնության համար, որն ի վերջո այս կամ այն կերպ ճնշված է հայտնվում։
Լուսանկարը՝ Գուրամ Մուրադով/civil.ge
Համատեքստ
Ընտրություններին նախորդում է քաղաքական ծանր ու լարված իրավիճակ։ Այս տարվա մարտ ամսից «Վրացական երազանք»-ը մի քանի նոր օրենսդրական փոփոխություններ է իրականացրել, այդ թվում՝ այսպես կոչված «Թափանցիկության օրենքը» և այսպես կոչված օրենքը «ԼԳԲՏ քարոզչության» մասին, որը նման է Ռուսաստանում գործող օրենքներին, և դարձավ կուսակցության ռուսամետ և հակաեվրոպական ուղղության խորհրդանիշը։ Ընդդիմադիր կուսակցությունների և հասարակության բողոքի ցույցերը վերածվեցին կառավարամետ խմբերի և ոստիկանության կողմից զանգվածային և անհատական ֆիզիկական հարձակումների։
Չնայած, որ այս համատեքստում էլ ավելի ի հայտ եկան իշխանության հակաժողովրդավարական և ավտորիտար քաղաքականության վտանգները, նախընտրական քարոզարշավները մնացին քաոսային և մասնատված։ Դժվար է խոսել պլանների, կոնկրետ խոստումների ու հետևողական ուղերձների մասին։ Կուսակցությունների մեծ մասը չունի ոչ նախընտրական ծրագիր, ոչ էլ կոնկրետ ծրագիր, որն ընտրողներին կներկայացնի իրենց քաղաքականությունը։ Միակ քաղաքական կուսակցությունները, որոնք ունեն քաղաքականության փաստաթղթեր՝ «Հզոր Վրաստանը», «Գախարիան Վրաստանի համար» և «Ռազմավարությունը՝ շինարարն » են, մյուս կուսակցությունների քաղաքականության մասին կարող ենք դատել միայն սոցիալական ցանցերում տարածված «քարտերի» և տեսանյութերի հիման վրա։ Այստեղ պետք է նշել, որ սա նոր խնդիր չէ, նախընտրական ծրագրերի հրապարակման օրինակներ չենք տեսնում անգամ նախորդ ընտրություններում, նախընտրական քարոզարշավի ժամանակ նույնպես փոքրամասնությունների խնդիրներին հազվադեպ ենք հանդիպել։
2024 թվականի նախընտրական շրջանում քաղաքական քարոզարշավներն ամբողջությամբ վերակազմավորվեցին երկրի արտաքին քաղաքականության և ավտորիտարիզմի դեմ պայքարի շուրջ։ Հենց այս գաղափարների շուրջ էլ մի քանի ընդդիմադիր կուսակցություններ միավորվեցին խմբակցությունների և կոալիցիաների մեջ։ Սակայն «Վրացական երազանքի» հակագենդերային և ռուսամետ նախաձեռնությունների ֆոնին ժողովրդավարության սոցիալ-մշակութային ասպեկտների և փոքրամասնությունների նկատմամբ քաղաքականության քննարկումը ոչ թե սկսվեց, այլ ավելի շուտ նվազեց։ Նաև փոքրամասնություն հասկացությունը հազվադեպ է օգտագործվում քարոզարշավներում, մենք այն հանդիպում ենք միայն Վաշաձեի և Գախարիայի ծրագրերում, թեև ճնշված խմբերը (օրինակ՝ կանայք) և փոքրամասնությունները (էթնիկ, կրոնական, հաշմանդամներ և այլն) «Հզոր Վրաստանի» ծրագրում առանձին-առանձին հիշատակվում են անուններով։ Ըստ յուրաքանչյուր քաղաքական սուբյեկտի՝ փոքրամասնությունների նկատմամբ քաղաքականությունն ունի հետևյալ տեսքը.
«Վրացական երազանք-Ժողովրդավարական Վրաստան»
«Վրացական երազանքը» չունի որևէ մանիֆեստ կամ ծրագիր, որը մեզ թույլ կտա գնահատել այն։ Դիտարկելով կուսակցության նախընտրական քարոզարշավը՝ կարելի է ասել, որ այն չի ներառում խոստումներ կամ փոքրամասնություններին որևէ աջակցություն։ Ընդհակառակը, նրանց նախընտրական քարոզարշավն ամբողջությամբ կառուցված է ԼԳԲՏ համայնքի նկատմամբ խտրականության և ճնշումների վրա։ Օրերս Վրաստանի խորհրդարանում ընդունված այսպես կոչված օրենքը «ԼԳԲՏ քարոզչության արգելքը» ուղղակիորեն արգելում է գենդերային անցումը, արգելում է տրանսգենդերների ինքնարտահայտումը, բարձրացնում է աշխատավայրում խտրականության վտանգը և գրաքննություն է սահմանում մշակութային ստեղծագործությունների վրա։
Կանանց հետ կապված, կուսակցությունը վերացրեց սահմանադրորեն երաշխավորված գենդերային քվոտաները խորհրդարանում և հակա-ԼԳԲՏ օրենքի քննարկման ժամանակ հայտարարեց հղիության արհեստական ընդհատման և միայնակ մայրերի իրավունքների սահմանափակումների մասին:
«Գախարիան Վրաստանի համար»
Որպես կուսակցության թերթ, տարածված հաղորդման մեջ նշվում են՝ երեխաները, թոշակառուները, սոցիալապես անապահովնեըր, ներգաղթյալները, վետերանները, հաշմանդամները, կանայք, լեռնային շրջաններում և գյուղում ապրողները, գործազուրկները, թմրամոլերը և մոլախաղով տարվածները, տեղահանվածները։
Հիմնական շեշտը դրվում է այս խմբերի սոցիալ-տնտեսական հզորացման, ֆեմիցիդների դեմ պայքարի, սոցիալական ծառայությունների բարելավման և ընդլայնման, աշխատանքի, սոցիալական աջակցության և կենսաթոշակների բարձրացման վրա։ Հատկանշական է, որ Գախարիան ընտրողներին առաջարկում է Վրաստանի համար սոցիալապես ամենազգայուն ծրագիրը, սակայն ճնշումների մշակութային ասպեկտների մասին լռում է, կամ ավելի վատ՝ նույնիսկ աջակցում է դրան։ Օրինակ, նախընտրական շրջանում կուսակցությունը պատրաստակամություն էր հայտնել աջակցել ԼԳԲՏ քարոզչության մասին օրենքի այն հատվածին, որը ներառում է մանկապարտեզներում և դպրոցներում քարոզչության արգելքը, թեև կուսակցությունը չաջակցեց ամբողջ փաթեթին։
«Միասնություն»՝ միասնական ազգային շարժում, ռազմավարություն՝ շինարար
Կոալիցիան չի հայտարարել միասնական ծրագիր կամ քարոզարշավ, թեև մենք կարող ենք առանձին-առանձին գնահատել ՄԱՇ-ի և Ռազմավարությունը՝ շինարարի քարոզարշավը։
Միասնական ազգային շարժում
ՄԱՇ-ն նախընտրական ծրագիր չունի, թեև նրանց քարոզարշավն առանձնանում է կոնկրետ ուղերձներով ու խոստումներով։ Քարոզարշավում առանձնացված են հետևյալ խմբերը՝ երեխաները, ուսանողները, թոշակառուները։ Այս խմբերի համար առաջարկվում է ոչ թե ընդհանուր տեսլական, այլ կոնկրետ նախագծեր՝ անվճար սնունդ դպրոցներում; օգնություն բազմազավակ ընտանիքներին; օգնություն թոշակառուներին, ուսանողական բնակարանների կառուցում և այլն: Այս խոստումներից բացի, կուսակցությունը չունի փոքրամասնությունների նկատմամբ միասնական կամ կոնկրետ քաղաքականության տեսլական։
Ռազմավարությունը՝ շինարար
Ռազմավարությունը՝ շինարարն ունի մանրամասն նախընտրական ծրագիր, որը հիմնականում ներառում է կուսակցության տեսլականն ու ծրագրերը տնտեսական զարգացման ուղղությամբ։ Թեև ծրագրում «փոքրամասնություններն» առանձնացված են առանձին, այն տարածվում է միայն ազգային փոքրամասնությունների ուղղությամբ և ներառում է էթնիկ փոքրամասնությունների ինտեգրման, տնտեսական հավասարության, կրթության, վրացերենի ուսուցման խնդիրները։ Ընդհանուր առմամբ գենդերային մեյնսթրիմինգը նույնպես նշվում է և այն ներառում է պաշտպանություն բռնությունից և հավասար մասնակցություն հասարակական կյանքում:
«Հզոր Վրաստան»՝ Լելո, քաղաքացիներ, ժողովրդի համար
«Հզոր Վրաստան» կոալիցիան մանրամասն քաղաքական ծրագիր ունի փոքրամասնությունների ուղղությամբ: Ծրագրի ընդլայնված տարբերակում նշվում է.
- Երիտասարդներին ապահովել աշխատանքով և կենսաթոշակների բարձրացում;
- Օկուպացված տարածքներում և սահմաններին ապրող բնակչության սոցիալ-տնտեսական հզորացում՝ «առաջարկելով ավելին, քան առաջարկում է Ռուսաստանը»;
- Տնտեսական և քաղաքական հավասարություն, ավելի շատ կանանց ներգրավում քաղաքականության մեջ, աշխատավարձերի տարբերությունների վերացում, պաշտպանություն գենդերային բռնությունից;
- Տեղահանվածներին աշխատանքով և բնակարաններով ապահովում;
- Արտագաղթողների վերադարձ;
- Սահմանափակ կարողությունների տեր անձանց աշխատանքի տեղավորում և առողջապահության բարելավում;
- Թմրամիջոցների քաղաքականության ուղղությամբ պատժիչ քաղաքականության փոխարինումը խնամքի մոդելով;
- Էթնիկ փոքրամասնությունների քաղաքական հզորացում, լեզվի ուսուցում և մշակութային ժառանգության պաշտպանություն:
Հատկանշական է, որ այս ծրագիրը փոքրամասնությունների հիմնախնդիրների առումով ամենահիմնավորվածն ու ընդլայնվածն է, ընդգրկում է ճնշված խմբերի մեծ մասը և հիմնված է իրական խնդիրների և կարիքների իմացության վրա։ Սակայն այս մանրամասներն ավելի քիչ տեսանելի են քարոզարշավի առավել տեսանելի հատվածում, որտեղ հիմնականում խոսվում է աշխատանքի և կենսաթոշակների բարձրացման մասին։
Եզրափակում
Որպես ամփոփում կարող ենք ասել, որ «Վրացական երազանքի» հռետորաբանությունն առավել հստակ ուղղված է փոքրամասնությունների իրավունքների սահմանափակմանը և ճնշումների վերարտադրմանը, մինչդեռ մնացած կուսակցությունների համար այդ խմբերը կամ անտեսանելի են, կամ միայն ձևականորեն են հայտնվում նախընտրական քարոզարշավներում։ Խոստումները և քաղաքականությունն առավել հաճախ ուղղված են տարիքային ճնշված խմբերին` երեխաներին և տարեցներին: Պարզ է, որ ընդդիմադիր կուսակցությունները ծնողներին ու թոշակառուներին պատկերացնում են որպես իրենց պոտենցիալ ընտրողներին, հատվածաբար առաջ է քաշված երիտասարդների ու ուսանողների սոցիալ-տնտեսական խնդիրները։ Հարկ է նաև նշել, որ բոլոր ընդդիմադիր կուսակցությունները գերադասում են լռել «հակա-լԳԲՏ օրենքի» մասին, որը վկայում է նրանց պոպուլիստական տեսլականի մասին. ԼԳԲՏ համայնքի իրավունքների մասին խոսելը հասարակության մեջ տարածված չէ և ընդունված չէ բնակչության զգալի մասի կողմից։ Համապատասխանաբար, կուսակցություններին հարմար չէ ընտրություններից առաջ այս հարցի հետ առնչվել՝ թեկուզ ի պատասխան բռնության ու ատելության։ Նման լռությունը վտանգավոր է ոչ միայն ԼԳԲՏ համայնքի, այլ ապագայում ցանկացած փոքրամասնության համար, որը կարող է հայտնվել իշխող կուսակցության թիրախում, և որի կարիքներին ուղղված քաղաքական տեսլական, ինչպես տեսնում ենք, ընդդիմադիր քաղաքական կուսակցություններից ոչ մեկը չունի։
հեղինակը - Նուկրի Տաբիձե
-
Հրապարակումը պատրաստվել է «Կանայք հանուն ընդհանուր ապագայի-WECF- Վրաստանի» կազմակերպության և հեղինակի կողմից։ «Ինկլուզիվ ապագա. կանանց, երիտասարդների և փոքրամասնությունների հզորացումը փոփոխության համար» նախագծի շրջանակներում, USAID-ի նախագծի «Միասնությունը բազմազանության մեջ է» շրջանակներում, որը իրականացնում է Վրաստանի ՄԱԿ-ի ասոցիացիան, ԱՄՆ-ի միջազգային զարգացման գործակալության ֆինանսական աջակցությամբ։
Հոդվածում տրված տեսակետները և կարծիքները պատկանում են «Կանայք հանուն ընդհանուր ապագայի (WECF) - Վրաստան» կազմակերպությանը և չպետք է ընդունվեն որպես Միացյալ Նահանգների միջազգային զարգացման գործակալության և Վրաստանի ՄԱԿ-ի ասոցիացիայի պաշտոնական դիրքորոշում:
პრიზი გენდერულად სამართლიანი ეკოლოგიური ინიციატივებისთვის - დაჯილდოება
- თარიღი: 20 ნოემბერი, 2024 წ.
- დრო: 15:00-16:30
- ადგილი: COP29, ბაქო, აზერბაიჯანი, ოთახი 9
Կին ընտրողների մանիֆեստ
Մենք՝ կանայք, ներկայացնում ենք Վրաստանի բնակչության և, համապատասխանաբար, ընտրողների կեսից ավելին։ Չնայած դրան, մեր ձայնը դեռևս լիարժեք լսելի չէ։ Մեր խնդիրներն ու մարտահրավերները հաճախ մնում են չուսումնասիրված և անտեսված՝ ինչպես պետության, այնպես էլ ընդդիմադիր կուսակցությունների և հասարակության կողմից:
Մենք՝ կանայք, դարեր շարունակ պայքարել ենք ընտրություններին մասնակցելու, կրթություն ստանալու, առողջապահության, աշխատանքի և այլ հիմնարար իրավունքների համար, և այս պայքարը դեռ շարունակվում է, քանի որ մեր իրավունքների պաշտպանությունը չունի ամուր և երաշխավորված հիմքեր:
Այսօր մենք՝ կանայք, պայքարում ենք.
- Էթնիկ, կրոնական և այլ փոքրամասնությունների կանանց հավասար մասնակցության և այն խոչընդոտների հաղթահարման համար, որոնք խանգարում են մեր լիարժեք ներգրավվածությանը երկրի քաղաքական, սոցիալական, մշակութային և տնտեսական կյանքում։
- Առողջապահական ծառայությունների բարելավման և մատչելիության ապահովման, չվճարվող աշխատանքի ճանաչման և հավասար բաշխման, ինչպես նաև առողջ միջավայրի և արժանապատիվ սոցիալական պաշտպանության համակարգի ստեղծման համար։
- «Ռուսական օրենքի», գենդերային քվոտայի վերացման, «ԼԳԲՏ քարոզչության» և բոլոր այն փոփոխությունների դեմ, որոնք խաթարում են արժանապատվությունը և խթանում են համակարգային ճնշում, անհավասարություն և խտրականություն տարբեր խմբերի նկատմամբ։
- Կառավարման ոչ ժողովրդավարական ձևերի դեմ պայքարի համար։
Այս մանիֆեստով մենք՝ էթնիկ փոքրամասնությունների շրջաններում ապրող կանայք, 2024 թվականի հոկտեմբերի 26-ի ընտրություններից 10 օր առաջ, պահանջում ենք սահմանադրությամբ երաշխավորված անվտանգություն, բարեկեցություն, քաղաքական մասնակցություն և տնտեսական կայունության ապահովման երաշխիքներ:
Այսօր մենք՝ կանայք, բռնության ենք ենթարկվում ամենուր և տարբեր իրավիճակներում, ինչը նշանակում է, որ մեր առօրյան անվտանգ չէ, հետևաբար.
Պետությունը պարտավոր է ապահովել կանանց և աղջիկների պաշտպանությունը բռնությունից, կանխարգելել գենդերային հիմքով հանցագործությունները, ապահովել դրանց արձագանքումը ժամանակին, պատժել հանցագործներին, ինչպես նաև ապահովել տուժածների հոգեսոցիալական վերականգնումն ու աջակցությունը:
Կարևոր է իմանալ, որ մենք միայնակ չենք. ոստիկանությունը, դատարանները և այլ կառույցներ կանգնած են մեր կողքին, և յուրաքանչյուր բռնարար պատասխանատվության է ենթարկվելու օրենքի համաձայն։ Գենդերային բռնության կանխարգելման համար անհրաժեշտ է, որպեսզի օրենքով նախատեսված միջոցառումները ուղղված լինեն բռնարարի վարքագծի և վերաբերմունքի փոփոխությանը, իսկ զոհերի կարիքներին համապատասխան՝ աջակցություն և ծրագրեր առաջարկվեն:
Երկրում անհրաժեշտ է բարձրացնել բռնության զոհերի օգնության ծառայությունների հասանելիությունն ու որակը, ինչպես նաև ապահովել նրանց հոգեբանական և իրավական օգնության հասանելիությունը:
Մենք՝ կանայք, հաճախ չենք կայացնում որոշումներ մեր մարմնի վերաբերյալ կամ, շատ դեպքերում, չենք ունենում բավարար տեղեկություններ մեր մարմնի և իրավունքների մասին, ուստի.
Սեռական և վերարտադրողական առողջության խնդիրները պետք է լիարժեք արտացոլվեն ազգային ռազմավարություններում և ծրագրերում, այդ թվում՝ առողջապահության, կրթության և սոցիալական պաշտպանության ոլորտներում:
Պետությունը պետք է ապահովի բոլոր կանանց, հատկապես գյուղական վայրերում ապրող, ցածր եկամուտ ունեցող, հաշմանդամություն ունեցող և էթնիկ փոքրամասնությունների ներկայացուցիչ կանանց համար սեռական և վերարտադրողական առողջության ծառայությունների հավասար հասանելիություն:
Սեռական և վերարտադրողական առողջության վերաբերյալ տեղեկատվության և ծառայությունների տրամադրումը պետք է իրականացվի ազգային փոքրամասնությունների լեզուներով, ներառյալ ադրբեջաներեն և հայերեն:
Կենսական նշանակություն ունի ցածր եկամուտ ունեցող քաղաքացիների վերարտադրողական առողջության ծրագրերի իրականացումը։ Այս ծրագիրը պետք է ներառի անվճար խորհրդատվություն վերարտադրողական առողջության խնդիրների վերաբերյալ, անվճար հակաբեղմնավորիչների հասանելիություն, հղիության ընթացքում անվճար բժշկական օգնություն, անվճար ծննդաբերություն, հետծննդաբերական խնամք և այլ նման ծառայություններ:
Պետք է ապահովվի կանանց իրավունքը՝ անկախ որոշումներ կայացնելու իրենց սեռականության և վերարտադրողական առողջության վերաբերյալ, առանց հարկադրանքի, խտրականության կամ բռնության:
Համապարփակ սեռական կրթությունը պետք է ներդրվի վաղ և հանրակրթական համակարգի ուսումնական ծրագրերում, որպեսզի երեխաները կարողանան համապատասխան գիտելիքներ ձեռք բերել իրենց իրավունքների և առողջության մասին՝ տրամադրելով նրանց տարիքին համապատասխան տեղեկություններ
Այս երկրում մի շարք պատերազմներ, անկարգություններ և դժվարություններ ընկել են մեր՝ կանանց ուսերին։ Չնայած դրան, խաղաղության և անվտանգության ոլորտում մեր շահերի դիտարկումը հաճախ կատարվում է միայն խորհրդանշական կերպով, հետևաբար.
Ազգային անվտանգության հայեցակարգը պետք է ներառի կանանց ձայնը, որպես խաղաղության և անվտանգության ոլորտում հիմնարար դերակատարներ.
Պետք է ավելացնել կանանց ոչ պաշտոնական նախաձեռնություններին և հանրային դիվանագիտության նախագծերին ակտիվ աջակցությունը.
Պետք է բարձրացնել կանանց ներկայացվածությունը կոնֆլիկտների լուծման հարցերում, ինչպես նաև խաղաղապահ առաքելություններում և բանակցություններում.
Պետությունը պետք է շարունակի 2020 թվականի ընտրական բարեփոխումներով սկսված գործընթացը, որն ուղղված էր օրենսդիր և տեղական ինքնակառավարման մարմիններում կանանց ներկայացվածության բարձրացմանը, և պետք է վերադարձնի գենդերային քվոտայի մեխանիզմը օրենսդրությունում.
Պետական իշխանությունները և տեղական ինքնակառավարման մարմինները պետք է մշակեն գենդերային հավասարության քաղաքականություն, որը կնպաստի ոչ միայն էական հավասարության հասնելու գործընթացին, այլև հաշվի կառնի էթնիկ փոքրամասնությունների և կանանց կարիքները, ներառյալ կանանց ներկայացվածության բարձրացումը.
Մենք՝ կանայք, հաճախ հանդիպում ենք աշխատանքային, մշակութային-սոցիալական և այլ անհավասարությունների, որոնք ազդում են մեր առօրյա կյանքի և զարգացման հնարավորությունների վրա, հետևաբար՝
Կարևոր է վերացնել խտրականությունը աշխատանքային հարաբերությունների բոլոր փուլերում, ներառյալ խտրականության դեմ պայքարի արդյունավետ մեխանիզմների առաջարկումը, թե՛ պետական և թե՛ մասնավոր հաստատություններում.
Կանանց և տղամարդկանց համար որակյալ կրթության հավասար հասանելիություն ապահովելու նպատակով, ներառյալ նախադպրոցական, ընդհանուր, մասնագիտական և բարձրագույն կրթությունը, հատուկ ուշադրություն պետք է դարձնել էթնիկ փոքրամասնությունների հատուկ կարիքներին.
Առողջապահական ծառայությունների ֆիզիկական և ֆինանսական հասանելիությունը պետք է բարելավվի բոլոր կանանց համար, հատկապես խոցելի խմբերի, ինչպես քաղաքային, այնպես էլ գյուղական վայրերում:
Այս ամենին հասնելու համար կարևոր է, որ հնարավորինս շատ կանայք մասնակցեն որոշումների կայացման գործընթացներին, հետևաբար քաղաքական կուսակցությունները պետք է.
Մշակեն, զարգացնեն և իրականացնեն ներկուսակցական գենդերային քաղաքականություն,
Ստեղծեն հստակ քաղաքականություն սեռական ոտնձգությունների վերաբերյալ,
Գրեն հստակ կանոններ կին թեկնածուների ներգրավման և առաջխաղացման համար,
Մշակեն և ներդնեն կուսակցության անդամների մասնագիտական զարգացման համակարգ,
Գրեն ռեսուրսների բաշխման հստակ և պարզ կանոններ՝ ինչպես նախընտրական, այնպես էլ ոչ նախընտրական ժամանակաշրջաններում,
Ապահովեն կուսակցության ռեսուրսներին կին անդամների հավասար հասանելիությունը:
Պետք է հիշենք, որ, չնայած ընդհանուր մարտահրավերներին, մենք՝ կանայք, տարբեր փորձառություններ և կարիքներ ունեցող խմբեր ենք: Ուստի, պետությունը պետք է ստանձնի ոչ թե միասնական և ընդհանուր մոտեցում, այլ գենդերային փոխակերպող, ներառական և փոխհատվող քաղաքականություն մշակելու պատասխանատվություն:
Մեր կանանց կարիքները տարբեր են, որովհետև մենք քաղաքային և գյուղի կանայք ենք, հաշմանդամություն ունեցող կանայք, էթնիկ և կրոնական փոքրամասնությունների կանայք, քվիեր կանայք, ներգաղթյալ կանայք, ինչպես նաև օկուպացված տարածքներում և սահմանամերձ գյուղերում ապրող կանայք, ովքեր պայքարում են մեկ ընդհանուր նպատակի՝ հավասար և ներառական միջավայր ստեղծելու համար: Կանանց անդադար պայքարը՝ իրենց հիմնարար իրավունքները ձեռք բերելու և պահպանելու համար, ամրապնդվում է ֆեմինիզմի նվաճումներով, որոնք պետք է նշան լինեն բոլորի, հատկապես պաշտոնյա և արտոնություններ ունեցող խմբերի համար, որ մենք՝ կանայք, չենք դադարելու պայքարել սոցիալական արդարության և հավասարության համար, քանի որ մեր պայքարը փոխակերպիչ փոփոխությունների հետ է կապված:
Եվ ամենակարևորն այն է, որ մենք պետք է հիշենք, որ մեր ձայնը մեր ուժն է: Մեր ձայնը անշուշտ լսելի կլինի ամենուր՝ քաղաքների և գյուղերի հրապարակներում, շուկաներում, փողոցներում, աշխատավայրերում, ընտրական տեղամասերում և Վրաստանի խորհրդարանում:
-
Նյութը պատրաստվել է «Կանայք հանուն ընդհանուր ապագայի (WECF) - Վրաստան» կազմակերպության կողմից «Ներառական ապագա. Հզորացնել կանանց, երիտասարդներին և փոքրամասնություններին հանուն փոփոխության» ծրագրի շրջանակներում: Ծրագիրը իրականացվում է USAID-ի «Միասնությունը բազմազանության մեջ է» ծրագրի շրջանակներում, որն իրականացվում է Վրաստանի Միավորված ազգերի կազմակերպության ասոցիացիայի կողմից՝ ԱՄՆ Միջազգային զարգացման գործակալության ֆինանսական աջակցությամբ:
Նյութում արտահայտված տեսակետներն ու կարծիքները պատկանում են «Կանայք հանուն ընդհանուր ապագայի (WECF) - Վրաստան» կազմակերպությանը և չպետք է ընկալվեն որպես Միացյալ Նահանգների միջազգային զարգացման գործակալության և Վրաստանի Միավորված ազգերի կազմակերպության ասոցիացիայի պաշտոնական դիրքորոշում:
Qadın seçici manifesti
Biz, qadınlar, Gürcüstan əhalisinin və buna uyğun olaraq, seçicilərin yarıdan çoxunu təşkil edirik. Lakin, buna baxmayaraq, səsimiz kifayət qədər ucadan eşidilmir. Problemlərimiz və çətinliklərimiz isə, çox vaxt dövlət, müxalifət partiyaları və ya ictimaiyyət tərəfindən tədqiq olunmur və nəzərə alınmır.
Biz, qadınlar, əsrlər boyu seçkilərdə iştirak, təhsil, səhiyyə, işlə təmin olunma və digər fundamental hüquqlar uğrunda mübarizə aparmışıq və bu mübarizə bu gün də davam edir, çünki bu hüquqların qorunması üçün təminatlar möhkəm deyil.
Bu gün, biz qadınlar, mübarizə aparırıq:
- Etnik/dini və digər azlıq nümayəndəsi qadınların bərabər iştirakını təmin etmək və ölkənin siyasi, sosial, mədəni və iqtisadi həyatında tam iştirakımızı əngəlləyən maneələrin aradan qaldırılması üçün;
- Səhiyyə xidmətlərinin təkmilləşdirilməsi və əlçatanlığının təmin edilməsi, ödənişsiz əmək fəaliyyətinin tanınması və bölüşdürülməsı, sağlam bir mühitin və layiqli sosial müdafiə sisteminin yaradılması üçün;
- “Rus qanunu”, gender kvotalarının ləğvi, “LGBT propagandası” və sistematik təzyiqi, bərabərsizlikləri və müxtəlif qruplara qarşı ayrı-seçkiliyi təşviq edən bütün təhqiredici dəyişikliklərə qarşı;
- Qeyri-demokratik dövlət formalarına qarşı.
Bu manifestlə, etnik azlıqlarin yaşadiği bölgələrdə yaşayan qadınlar olaraq, 2024-cü ilin 26 oktyabr seçkilərindən 10 gün əvvəl, konstitusiyanın zəmanət verdiyi təhlükəsizlik, rifah, siyasi iştirak və iqtisadi sabitlik təminatlarını tələb edirik.
Bu gün, biz qadınlar, hər sahədə və hər kontekstdə zorakılığa məruz qalırıq və gündəlik həyatımız da təhlükəsiz deyil. Buna görə:
Dövlət, qadınların və qızların zorakılıqdan qorunmasını, gender əsaslı cinayətlərin qarşısının alınmasını, onların üzərində vaxtında reaksiya verilməsini, cinayətkarların cəzalandırılmasını və qurbanların psixo-sosial reabilitasiyasını və dəstəyini təmin etməlidir.
Bilməliyik ki, biz tək deyilik və bizi qorumaq üçün polis, məhkəmə və digər strukturlar var və bütün zorakılıq edənlər qanun qarşısında cavabdehdir. Gender əsaslı zorakılığın qarşısının alınması və prevensiyası üçün, qanunla nəzərdə tutulan tədbirlər zorakılıq edənlərin münasibətlərinin və davranışlarının dəyişməsinə yönəlməli, qurbanların ehtiyaclarına uyğun dəstək proqramlarının təklif edilməsinə çalışmalıdırlar.
Ölkədə zorakılıq qurbanları üçün yardım xidmətlərinin əlçatanlığı və keyfiyyəti artırılmalıdır. Onların psixoloji və hüquqi yardım almaq imkanları olmalıdır.
Biz qadınlar, tez-tez bədənimizlə bağlı qərarlar verməkdə çətinlik çəkirik və ya bədənimiz və hüquqlarımız haqqında məlumatımız olmur. Buna görə də:
Cinsi və reproduktiv sağlamlıq məsələləri milli strategiyalarda və proqramlarda, o cümlədən səhiyyə, təhsil və sosial müdafiə sahələrində tam şəkildə əks olunmalıdır.
Dövlət bütün qadınların, xüsusilə də kənd yerlərində yaşayan qadınların, aztəminatlı, əlil və etnik azlıqların cinsi və reproduktiv sağlamlıq xidmətlərinə bərabər əlçatan olmasını təmin etməlidir.
Cinsi və reproduktiv sağlamlıqla bağlı məlumatların və xidmətlərin etnik azlıqların dillərində, o cümlədən azərbaycan və erməni dillərində təqdimatı təmin edilməlidir.
Həyati önəm daşiyir, aztəminatlı vətəndaşlar üçün reproduktiv sağlamlıq proqramlarının tətbiq olunması. Bu proqram aşağıdakıları əhatə etməlidir: reproduktiv sağlamlıqla bağlı pulsuz konsultasiyalar, pulsuz kontraseptiv vasitələrə əlçatarlıq, hamiləlik dövründə pulsuz tibbi nəzarət, pulsuz doğuş, postnatal qulluq və digər xidmətlər.
Qadınların müstəqil şəkildə öz cinsi və reproduktiv sağlamlığı ilə bağlı qərar qəbul etmək hüququ, məcburiyyət, ayrı-seçkilik və zorakılıq olmadan təmin edilməlidir.
Erkən və ümumi təhsil sisteminin tədris proqramlarında əhatəli cinsi təhsilin tətbiqi təmin edilməlidir ki, uşaqlar yaşlarına uyğun olaraq öz hüquqları və sağlamlıqları haqqında müvafiq məlumat əldə etsinlər.
Biz, qadınlar, bu ölkədə bir çox müharibələr, qarşıdurmalar və yoxsulluqdan keçmişik. Lakin buna baxmayaraq, sülh və təhlükəsizlik sahəsində maraqlarımızın nəzərə alınması yalnız simvolik xarakter daşıyır. Buna görə də:
Milli təhlükəsizlik konsepsiyası qadınların sülh və təhlükəsizlik sahəsində əsas aktorlar kimi səslərinin nəzərə alınmasını əhatə etməlidir;
Qeyri-rəsmi qadın təşəbbüslərinə və ictimai diplomatiya layihələrinə fəal dəstək artırılmalıdır;
Qadınların münaqişələrin həlli məsələlərində və sülh missiyalarında/ müzakirələrdə təmsilçiliyi artırılmalıdır;
Dövlət 2020-ci ildə keçirilən seçki islahatının təşəbbüsü ilə qadınların qanunverici və yerli özünüidarəetmə orqanlarında təmsilçiliyinin artırılmasına, o cümlədən gender kvotası mexanizminin qanunvericiliyə qaytarılmasına yönəlmiş prosesi davam etdirməlidir;
Dövlət hakimiyyəti orqanları və yerli özünüidarəetmə orqanları yalnız əsaslı bərabərliyə nail olmaq prosesini deyil, eyni zamanda etnik azlıqların və qadınların ehtiyaclarını, o cümlədən qadın təmsilçiliyinin artırılmasını da nəzərə almaqla dəstəkləyəcək gender bərabərliyi siyasəti hazırlamalıdırlar;
Biz, qadınlar, çox vaxt gündəlik həyatımıza və inkişaf imkanlarımıza təsir edən əmək, mədəni-sosial və ya digər bərabərsizlik formaları ilə qarşılaşırıq. Buna görə də:
İşgüzar münasibətlərin bütün mərhələlərində ayrı-seçkiliyin aradan qaldırılması vacibdir, buna görə də həm dövlət müəssisələrində, həm də özəl sektorda işləyənlər üçün ayrı-seçkiliyə qarşı mübarizə aparmaq üçün effektiv mexanizmlərin təqdim edilməsi tələb olunur;
Qadın və kişilərin, o cümlədən məktəbəqədər, ümumi, peşə və ali təhsil almaq üçün keyfiyyətli təhsil almaq imkanlarının bərabər səviyyədə təmin edilməsi üçün, bu baxımdan, xüsusilə etnik azlıqların spesifik tələbatlarına diqqət yetirilməlidir
Hər bir qadın üçün, xüsusilə həssas qruplar üçün, sağlamlıq xidmətlərinə şəhərdə və kənddə fiziki və maliyyə baxımından əlçatanlığın artırılması təmin edilməlidir.
Bütün bunlara nail olmaq üçün, mümkün qədər çox qadının qərar qəbul etmə proseslərində iştirak etməsi vacibdir. Buna görə də siyasi partiyalar mütləq:
Partiya daxilində gender siyasətini hazırlamalı, inkişaf etdirməli və tətbiq etməlidir;
cinsi təcavüzlə bağlı aydın siyasət yaratmalıdır;
Qadın namizədlərin cəlb edilməsi və irəli sürülməsi üçün aydın qaydalar müəyyən etməlidir;
Partiya üzvləri üçün peşə inkişafı sistemi hazırlamalı və tətbiq etməlidir;
Həm seçki, həm də qeyri-seçki dövründə resursların bölüşdürülməsi üçün aydın və şəffaf qaydalar yazmalıdır;
Qadın üzvlərin partiya resurslarına bərabər əlçatarliqını təmin etməlidir.
Unutmayaq ki, ümumi çətinliklərə baxmayaraq, biz, qadınlar, müxtəlif təcrübə və ehtiyaclara malik qrupu təmsil edirik. Buna görə də, dövlətin yalnız bir ümumi yanaşmaya malik olmaması, həmçinin gender transformativ, inklüziv və interseksional siyasətlərin hazırlanmasında məsuliyyət daşımalıdır.
Qadınlarımızın ehtiyacları fərqlidir, çünki biz: şəhər və kənd yerlərində yaşayan qadınlar, əlilliyi olan qadınlar, etnik və dini azlıq nümayəndəsi olan qadınlar, queer qadınlar, immiqrant qadınlar, işğal olunmuş ərazilərdə yaşayan və bir ümumi məqsəd uğrunda mübarizə aparan qadınlarıq– biz birgə bərabər və inklüziv bir mühit yaratmaq üçün mübarizə aparırıq. Qadınların fundamental hüquqlar əldə etmək və onları qorumaq uğrunda fasiləsiz mübarizəsi feminizmin nailiyyətləri ilə daha da güclənir. Bu, hər kəs üçün, xüsusilə də hakimiyyətdən və imtiyaz sahibi olan şəxslərə işarə olmalıdır ki, qadınlar sosial ədalət və bərabərlik uğrunda mübarizəni dayandırmayacaqlar. Çünki bizim mübarizəmiz dəyişikliklərlə bağlıdır.
Və ən əsası, unutmayaq ki, bizim səsimiz - bizim gücümüzdür. Bizim səsimiz hər yerdə, şəhər və kənd meydanlarında, bazarlarda, küçələrdə, iş yerlərində, seçki məntəqələrində və Gürcüstan parlamentində mütləq eşidiləcək.
-
Məqalə "Qadınlar ümumi gələcək üçün (WECF) - Gürcüstan" təşkilatı tərəfindən "İnkluziv gələcək: dəyişikliklər qadınların, gənclərin və azlıqların gücləndirilməsi üçün” layihəsi çərçivəsində hazırlanmışdır.Layihə USAID-in “Birlik müxtəliflikdədir” proqramı çərçivəsində həyata keçirilir və bunu Gürcüstan BMT Assosiasiyası ABŞ Beynəlxalq İnkişaf Agentliyinin maliyyə dəstəyi ilə həyata keçirir.
Məqalədə ifadə olunan rəy və fikirlər "Qadınlar ümumi gələcək üçün (WECF) - Gürcüstan" məxsusdur və Birləşmiş Ştatların Beynəlxalq İnkişaf Agentliyinin və BMT-nin Gürcüstan Assosiasiyasının rəsmi mövqeyi kimi qəbul edilməməlidir.