ჰაერის დაბინძურება საბავშვო ბაღების შენობებში

ახალი ანგარიში ხელმისაწვდომია ინგლისურად ჩამოსატვირთად. ანგარიში მომზადებულია WECF საქართველოს მიერ პროექტის “სუფთა ჰაერი ბავშვებისათვის” ფარგლებში

შესავალი

WECF საქართველოს და NCDC– ის მიერ საბავშვო ბაღებში მცირე ნაწილაკების დონის შესახებ კვლევამ აჩვენა, რომ ბავშვები და მათი აღმზრდელები არიან ნაწილაკების მომატებულ დონის (PM) ზემოქმედების ქვეშ. საქართველოს აქვს ერთ -ერთი ყველაზე მაღალი სიკვდილიანობა შიდა ჰაერის დაბინძურებით (3.8%) [1] PAN ევროპის რეგიონში.

შიდა დაბინძურების მაღალი დონის უმთავრესი მიზეზი არის არაეფექტური შეშის ღუმელების გამოყენება, რომელსაც საქართველოს საბავშვო ბაღების თითქმის ნახევარი კვლავ იყენებს. ამ კვლევაში, საბავშვო ბაღებს, რომლებიც შეშას იყენებენ როგორც გათბობის ძირითად წყაროს, აქვთ საშუალოდ 2,4 -ჯერ უფრო მაღალი PM დონე, ვიდრე ცენტრალურ გათბობასა და ბუნებრივ გაზზე დამოკიდებული საბავშო ბაღებს.

შიდა ჰაერის დაბინძურება

შიდა ჰაერი არის ჰაერი თქვენს სახლში, სკოლაში, ოფისში ან სხვა დახურულ გარემოში. საქართველოში ყოველწლიურად 1900-2900 ადამიანი [2] იღუპება შიდა ჰაერის დაბინძურების გამო. მას ასევე შეუძლია გამოიწვიოს ან გააუარესოს რესპირატორული დაავადებები და გავლენა მოახდინოს ადამიანის კეთილდღეობაზე და შემეცნებით მოქმედებაზე. საშუალოდ, ჩვენ დროის 90% -მდე ვატარებთ შენობაში [3]. (ეს ეხება ვინმეს საშუალო ყოველდღიურ რუტინას პანდემიამდე.) უმეტეს შემთხვევაში, შიდა ჰაერი ჩვეულებრივ ბევრად უფრო დაბინძურებულია, ვიდრე გარე ჰაერი. დაბინძურებას იწვევს ღუმელების კვამლი, სუნთქვის შედეგადად CO2, ავეჯიდან და საყოფაცხოვრებო ნივთებიდან ქიმიური აირები, ობი, მტვერი, ტყვია, ვირუსები და სხვა შიდა წყაროები.

ნაწილაკების საკითხი მიუთითებს ნებისმიერი სახის წვრილ ნაწილაკს, რომელსაც შეუძლია შეაღწიოს ფილტვებში. ეს განსაკუთრებით საგანგაშოა ბავშვების ჯანმრთელობისთვის, რადგან მათი ფილტვები ჯერ კიდევ ვითარდება და ისინი სუნთქავენ უფრო მეტ ჰაერს სხეულის კილოგრამზე, ვიდრე მოზრდილები [4].

კვლევებმა აჩვენა, რომ ნაწილაკების ზემოქმედება ზრდის COVID-19 სიკვდილიანობას 11% -ით, რადგან ის ასუსტებს ფილტვებს და ხდის მათ უფრო მგრძნობიარე სასუნთქი გზების დაავადებების მიმართ [5].

კვლევა

კვლევა ჩატარდა 2020 წლის ზამთრისა და გაზაფხულის სეზონზე. შიდა ჰაერის ხარისხის შესახებ ინფორმაცია შეგროვდა 59 საჯარო საბავშვო ბაღიდან ცხრა მუნიციპალიტეტში და საქართველოს სამ რეგიონში. კვლევამ შეეხო შიდა ჰაერის ხარისხთან დაკავშირებულ მთელ რიგ თემებს, მათ შორის თითოეული საბავშვო ბაღის ვენტილაციის პრაქტიკას, შიდა ჰაერის დაბინძურების წყაროების ინფორმირებულობის დონეს და მათ ჯანმრთელობაზე

პოტენციურ გავლენას. საბავშვო ბაღების ამ შერჩეულ ჯგუფში 20-მა აჩვენა რეკორდული ნაწილაკების (PM) დაბინძურების მაღალი ფონე ერთიდან სამ სასკოლო კვირის ინტერვალით ჰაერის ხარისხის სენსორების გამოყენების მეშვეობით.

შედეგებმა აჩვენა, რომ მიუხედავად იმისა, რომ საბავშვო ბაღების უმეტესობას არ გამოუთქვამს რაიმე შეშფოთება ჰაერის ცუდი პირობების გამო, ჰაერის სენსორების უმეტესობამ აჩვენა, რომ ბავშვები და თანამშრომლები ხშირად არიან PM– ის არასაიმედო დონის ზემოქმედების ქვეშ მთლიანი სასკოლო წლის განმავლობაში. ზოგიერთი საბავშვო ბაღის მონაცემები არასოდეს აკმაყოფილებდა მონიტორინგის პერიოდში ექსპოზიციის უსაფრთხო ან “ნორმალურ” დონეს, რაც ხაზს უსვამს გადაუდებელი ზომების გატარების მნიშვნელობას.

ასეთი მაღალი დაბინძურების ერთ-ერთი უმთავრესი მიზეზი არის ხე-ტყის ღუმელების გამოყენება საქართველოში არსებული ყველა საბავშვო ბაღის დაახლოებით ნახევრის მიერ. საბავშვო ბაღებში, რომლებიც შეშას იყენებენ გათბობის მიზნით, საშუალოდ 2,4 -ჯერ უფრო მაღალი PM დონე აქვთ, ვიდრე ცენტრალურ გათბობასა და ბუნებრივ გაზზე დამოკიდებული საბავშვო ბაღები. დაბინძურების დონე მნიშვნელოვნად განსხვავდება დღეებისა და საბავშვო ბაღების მიხედვით, რაც კიდევ უფრო ხაზს უსვამს ამ საკითხზე კვლევის გაგრძელების კონცენტრირებული ძალისხმევის აუცილებლობას, რათა საფუძვლიანად მოხდეს გამოკვლეული ყველა ის ქმედება, მასალა ან პრაქტიკა, რომელიც ხელს უწყობს დაბინძურების ასეთ არასტაბილურ და არაჯანსაღ დონეს.

კვლევამ ასევე გამოავლინა, რომ საბავშვო ბაღის თანამშრომლების ინფორმირებულობა შიდა ჰაერის ხარისხის მართვის შესახებ დაბალია. საბავშვო ბაღების მხოლოდ ნახევარი იყენებს ელექტრო ვენტილატორს სამზარეულოში ან აბაზანაში. მიუხედავად იმისა, რომ საბავშვო ბაღების უმეტესობა რეგულარულად ხსნის ფანჯრებს ვენტილაციისთვის, ტემპერატურის მონიტორინგ არ ხდება და შესაბამისად, სავარაუდოა, რომ ძალიან მაღალია. საბავშვო ბაღების 60% არ უშვებს ბავშვებს გარეთ ზამთრის სეზონზე და მხოლოდ ნაწილს გაჰყავს ბავშვები ჰაერზე ორი საათის ან მეტი, როგორც ამას NCDC გირჩევთ.

რეკომენდაციები

ჩვენს ბავშვები არიან ჰაერის დაბალი ხარისხის ზემოქმედების ქვეშ და სასწრაფო მოქმედებაა საჭირო.

მიუხედავად იმისა, რომ საჭიროა შემდგომი კვლევა ჰაერის დაბინძურებასთან ბრძოლის ეფექტური ზომების შემუშავებისათვის, როგორიცაა ჰაერის დაბინძურების სხვადასხვა წყაროების გავლენის გაგება ბავშვებსა და მოზრდილებში, მაგრამ ბევრი რამის გაკეთება შესაძლებელია სათანადო მენეჯმენტისა და განათლების გზით.

ამჟამად, არ არსებობს კანონმდებლობა ან ჰაერის დამაბინძურებლების ექსპოზიციის შეზღუდვები საქართველოში. ჰაერის დაბინძურების შესახებ ევროკავშირის გაიდლაინების მიღება ასოცირების შეთანხმების ფარგლებშია გათვალისწინებული და რაც შეიძლება მალე

უნდა დაიწყოს მისი განხორციელება, ისევე როგორც, შიდა ჰაერის დაბინძურების ინდიკატორ (ებ) ის ინტეგრირება მდგრადი განვითარების მიზნებში.

საბავშვო ბაღს და შინამეურნეობებს შეუძლიათ დაუყოვნებლივ მიიღონ ზომები შიდა ჰაერის ხარისხის სწორად მართვის მიზნით.

ზოგიერთი ყველაზე მნიშვნელოვანი რეკომენდაციაა:

· მოერიდეთ შეშას, როგორც გათბობის წყაროს/საწვავს, თუ ეს შესაძლებელია

· დღეში რამდენჯერმე გაანიავეთ ოთახი ორი საპირისპირო ფანჯრის გახსნით (განივი ვენტილაცია) რამდენიმე წუთის განმავლობაში

· დარწმუნდით, რომ შიდა ოთახის ტემპერატურა რეგულირდება 18 – 22 გრადუსამდე; ღამე შეიძლება იყოს უფრო გავაციოთ ოთახი

· ნება მიეცით ბავშვებს ყოველდღე ითამაშონ გარეთ ორი საათის განმავლობაში ან მეტი, მაშინაც კი, როცა ცივა ან ნაწვიმია (უბრალოდ ჩააცვით სწორად)!

· ნუ მისცემთ უფლებას ვინმეს დაწვას ფოთლები ან სხვა ნარჩენებს თქვენი შენობების ირგვლივ

· არ გამოიყენოთ ქიმიკატები თქვენს სახლში, როგორიცაა აეროზოლური სპრეი ან მძაფრი სუნის მქონე სათამაშოები და სხვადასხვა ნივთები

და მაინც, თუ იყენებთ შეშის ღუმელს:

· გამოიყენეთ მხოლოდ მშრალი შეშა

· გამოიყენეთ ენერგოეფექტური ღუმელი, რომელიც არეგულირებს ჰაერის ნაკადს

· დააინსტალირეთ დეფლექტორი თქვენს ბუხარზე, რათა თავიდან აიცილოთ კვამლი ოთახში ქარიანი ამინდის დროს

· გააწმინდეთ ბუხარი და ღუმელი ყოველწლიურად, ჰაერის კარგი ნაკადის უზრუნველსაყოფად

· არასოდეს, არასოდეს დაწვა პლასტიკური ან სხვა ნარჩენები ღუმელში

წყაროები: